PROJE/ ÇAĞDAŞ BİLİMLER IŞIĞINDA İLK TÜRK DÜŞÜNÜRÜ:
BİLGE TONYUKUK 646-724
İlk düşünürümüz hakkında yazılan bir doktora tezi yok.
İlk düşünürümüz hakkında (tespit edilen 17 disiplinden Dil, Mitoloji, Belgesel Sinema, Tarih dışındaki) 13 disiplin mensuplarından düşünen yok.
Ama gidin Yunanlı düşünürler hakkında ülkemizde yayınlanmış 500 tane makale bulursunuz.
Meydan Larousse Ansiklopedisi'nde Tonyukuk maddesi bulunmamaktadır.
Tonyukuk Yazıtındaki 62 paragrafın tek tek yorumlanması lazım.
Yapılmamış maalesef şimdiye kadar.
http://gokturkanitlari.appspot.com/tonyukuk.html
Oysa ki, Doğan Kuban, Çinli Filozof Lao Tzu'nun Tao Yolu Öğretisi kitabını paragraf paragraf yorumlamış.
http://www.kitapyurdu.com/kitap/lao-tzu-tao-yolu-ogretisi--tao-te-chingin-yorumsal-cevirisi/294754.html
Batıcılar için düşünce tarihimiz Cumhuriyet ile, İslamcılar için ise İslamiyet ile başlamaktadır, öncesi yoktur.
Halbuki düşünce tarihimizin kökleri her iki akımın esas aldığından çok daha derindir.
Kronolojik sansüre bir son vermemiz lazım.
Tirmiz, Özbekistan soylu İmam-ı Azam Ebu Hanife ile MaÇin (Tabgaç) doğumlu Vezir Tonyukuk birbirlerinin çağdaşıdırlar.
Tonyukuk'un Uzak Asya'da Tengrici düşüncelerimizi şekillendirdiği yıllarda, Ebu Hanife, ÖnAsya'da Küfe'de, Bağdat'da, İslamiyet dairesinde Hanefi mezhebinin öncülüğünü yapıyordu. Tengricilik ve İslamiyet, Türkler için eşzamanlı olarak çekim merkezi idi.
Tonyukuk, şehirleşmeyerek, Çinlilerin baskısını elimine etmişti; vizyonerdi.
1950'lere gelindiğnde ise Türk Devleti aynı vizyoner aklı kullanmış, şehirlileşerek, özellikle İstanbul'u Anadolu'dan gelenlerin iskanına (imarına) açarak, Avrupa-ABD'nin İstanbul'u Bizanslaştırarak yitirmemize yol açacak sürece DUR demişti. Menderes'in imar operasyonunu (Vatan-Millet-Ordu caddeleri), İstanbul'un gerçek fethi olarak görebiliriz. Aslında Lozan Görüşmelerinde İstanbul elimizden çıkmak üzere idi; o da ayrı bir fasıldır.
Osmanlı Devleti'nin 700. yılı (2009) kutlamaları, unutturulan Osmanlı mirasının yeniden değerlendirilmesi çalışmalarına yol açmış ve on yıldan buyana Osmanlı düşüncesi gündeme yerleşmiştir.
Aynı şekilde, 1370. doğum yılını kutladığımız günümüzde Tonyukuk ve dolayısıyla Göktürk Hakanlığı da gündeme alınarak, konu ile ilgili çalışmalar başlatılmalıdır. Osmanlılar kendilerini Oğuz ve Göktürk geleneği ile ilişkilendirerek, Sultanları aynı zamanda Han olarak anıyorlardı.
Göktürkler konusunda tarih bilimi kapsamında bilim adamları (Taşağıl, Gömeç, Divitçioğlu) kitaplar yayınlar iken, siyaset bilimi çalışmalarına rastlanmamaktadır. Siyaset Teorisi konusunda Ümit Hassan'ın "Eski Türk Toplumu Üzerine İncelemeler" başlıklı çalışmasının dışında yayın bulunmamaktadır. Ayrıca, Bilge Kağan ve Bilge Tonyukuk'un adlarının mı, unvanlarının mı aynı olduğu konusu irdelenmelidir.
Siyaset Teorisi'nin toplumun tarih ve sosyolojisinden yola çıkılarak organik bir biçimde oluşturulması gereğince, ağırlıklı olarak tarih, dilbilim ve edebiyat alanlarında incelenen Tonyukuk'un diğer disiplinler, özellikle de siyaset bilimi ve siyasi düşünce konuları itibariyle incelenmesi; 21.yy başlarında anayasasını ilk kez doğal süreçlerle yapma girişiminde bulunan Türkiye toplumu açısından önemlidir ve ipuçlarını bünyesinde barındırmaktadır.
------------------------------------------------------------------------------------
DİLBİLİM
Bilge Kağan'ın önerisine karşı geldi; Çinlileşmeyi önledi
Misyon: “Birlik olun, bir olun ki, dirliğiniz bozulmasın”
Vizyon: Tonyukuk Yazıtı
Rakip: ÇİN
Video: Tonyukuk Yazıtları
Buda dini, VI-VIII. Asırlarda, Türkistan’da yayılma faaliyetine girişirken, Bilge Kagan(716-734) Orkun’da Buda ve Lao’tse dinlerine birer mâbed yapmak düşüncesini veziri ve kayınpederi Tonyukuk ile görüşmüş, Tonyukuk bu dinin Türklerin hayat şartlarına uymadığını, mücadele güçlerini bozacağını ve kalabalık Çinliler karşısında istiklâllerini korumakta zorluk çekeceklerini söylemiştir.
Bilge Kağan bu tavsiyeleri doğru bulmuş ve mâbed inşasından vazgeçmiştir55. Bilge Kağan, kendi kitâbesinde, yabancı ve özellikle Çin tesirleri karşısında çok hassas davranan ve milletinin esaretine sebep olan bu tesirlerden dolayı acı hatıralarla desteklediği ihtarlarında millî kültür ve geleneklerini muhafazaya çalışan bir Türk büyüğü konumundadır. Bu sebeple onun veziri ile yaptığı müzakerenin 51 Taşağıl, a.g.e., s.25.Gömeç, a.g.e., s.18. 52 Taşağıl, a.g.e., s.28; Gömeç, a.g.e., s.24. 53 Taşağıl, a.g.e., s.32; Gömeç, a.g.e., s.21. 54 Gömeç, a.g.e., s.24-25; Taşağıl, a.g.e., s.28. 55 Turan, a.g.e., s.65. Sosyal Bilimler Dergisi 71 temelinde yabancı mâbedlerin Türklerden ziyade bu dinlerin mensupları için düşünüldüğü sonucunu çıkarabiliriz.
http://www.aku.edu.tr/aku/dosyayonetimi/sosyalbilens/dergi/III1/5.pdf
BİLGE TONYUKUK 646-724
İlk düşünürümüz hakkında yazılan bir doktora tezi yok.
İlk düşünürümüz hakkında (tespit edilen 17 disiplinden Dil, Mitoloji, Belgesel Sinema, Tarih dışındaki) 13 disiplin mensuplarından düşünen yok.
Ama gidin Yunanlı düşünürler hakkında ülkemizde yayınlanmış 500 tane makale bulursunuz.
Meydan Larousse Ansiklopedisi'nde Tonyukuk maddesi bulunmamaktadır.
Tonyukuk Yazıtındaki 62 paragrafın tek tek yorumlanması lazım.
Yapılmamış maalesef şimdiye kadar.
http://gokturkanitlari.appspot.com/tonyukuk.html
Oysa ki, Doğan Kuban, Çinli Filozof Lao Tzu'nun Tao Yolu Öğretisi kitabını paragraf paragraf yorumlamış.
http://www.kitapyurdu.com/kitap/lao-tzu-tao-yolu-ogretisi--tao-te-chingin-yorumsal-cevirisi/294754.html
Batıcılar için düşünce tarihimiz Cumhuriyet ile, İslamcılar için ise İslamiyet ile başlamaktadır, öncesi yoktur.
Halbuki düşünce tarihimizin kökleri her iki akımın esas aldığından çok daha derindir.
Kronolojik sansüre bir son vermemiz lazım.
Tirmiz, Özbekistan soylu İmam-ı Azam Ebu Hanife ile MaÇin (Tabgaç) doğumlu Vezir Tonyukuk birbirlerinin çağdaşıdırlar.
Tonyukuk'un Uzak Asya'da Tengrici düşüncelerimizi şekillendirdiği yıllarda, Ebu Hanife, ÖnAsya'da Küfe'de, Bağdat'da, İslamiyet dairesinde Hanefi mezhebinin öncülüğünü yapıyordu. Tengricilik ve İslamiyet, Türkler için eşzamanlı olarak çekim merkezi idi.
Tonyukuk, şehirleşmeyerek, Çinlilerin baskısını elimine etmişti; vizyonerdi.
1950'lere gelindiğnde ise Türk Devleti aynı vizyoner aklı kullanmış, şehirlileşerek, özellikle İstanbul'u Anadolu'dan gelenlerin iskanına (imarına) açarak, Avrupa-ABD'nin İstanbul'u Bizanslaştırarak yitirmemize yol açacak sürece DUR demişti. Menderes'in imar operasyonunu (Vatan-Millet-Ordu caddeleri), İstanbul'un gerçek fethi olarak görebiliriz. Aslında Lozan Görüşmelerinde İstanbul elimizden çıkmak üzere idi; o da ayrı bir fasıldır.
Osmanlı Devleti'nin 700. yılı (2009) kutlamaları, unutturulan Osmanlı mirasının yeniden değerlendirilmesi çalışmalarına yol açmış ve on yıldan buyana Osmanlı düşüncesi gündeme yerleşmiştir.
Aynı şekilde, 1370. doğum yılını kutladığımız günümüzde Tonyukuk ve dolayısıyla Göktürk Hakanlığı da gündeme alınarak, konu ile ilgili çalışmalar başlatılmalıdır. Osmanlılar kendilerini Oğuz ve Göktürk geleneği ile ilişkilendirerek, Sultanları aynı zamanda Han olarak anıyorlardı.
Göktürkler konusunda tarih bilimi kapsamında bilim adamları (Taşağıl, Gömeç, Divitçioğlu) kitaplar yayınlar iken, siyaset bilimi çalışmalarına rastlanmamaktadır. Siyaset Teorisi konusunda Ümit Hassan'ın "Eski Türk Toplumu Üzerine İncelemeler" başlıklı çalışmasının dışında yayın bulunmamaktadır. Ayrıca, Bilge Kağan ve Bilge Tonyukuk'un adlarının mı, unvanlarının mı aynı olduğu konusu irdelenmelidir.
Siyaset Teorisi'nin toplumun tarih ve sosyolojisinden yola çıkılarak organik bir biçimde oluşturulması gereğince, ağırlıklı olarak tarih, dilbilim ve edebiyat alanlarında incelenen Tonyukuk'un diğer disiplinler, özellikle de siyaset bilimi ve siyasi düşünce konuları itibariyle incelenmesi; 21.yy başlarında anayasasını ilk kez doğal süreçlerle yapma girişiminde bulunan Türkiye toplumu açısından önemlidir ve ipuçlarını bünyesinde barındırmaktadır.
- ANTROPOLOJİ
- BİBLİYOGRAFİ
- BİYOLOJİ
- COĞRAFYA
- DİLBİLİM
- EKONOMİ
- ETNOLOJİ
- FELSEFE
- HALKBİLİM
- MİTOLOJİ
- PSİKOLOJİ
- SİNEMA- FİLM
- SİYASET BİLİMİ
- SOSYOLOJİ
- TARİH
- TEOLOJİ
- YÖNETİM BİLİMİ
------------------------------------------------------------------------------------
DİLBİLİM
- Tonyukuk Yazıtının Kelime Dünyası, Yavuz Kartallıoğlu, Abant İzzet Baysal Üniversitesi http://www.efdergi.ibu.edu.tr/index.php/efdergi/article/view/713
- Muratgeldi Söyegov Tonyukuk Yazıtının Edebi Tarihi Bir Eser Olarak Değerlendirilmesi: Günümüz Türkmence, Rusça Ve İngilizce Çevirileri / Http://Www.Turkiyat.Hacettepe.Edu.Tr/Kitap/Orhonbildirilerkitabicilt2.Pdf
- TONYUKUK YAZITINDA GEÇEN EK TAG ÜZERİNE Belleten, c. LXX, Sayı: 257 (Nisan 2006), 83-94. Erhan AYDIN, Erciyes Üniv. Eğitim Fakültesi, Türkçe Eğitimi http://turkoloji.cu.edu.tr/ESKI%20TURK%20DILI/erhan_aydin_tonyukuk.pdf
MİTOLOJİ
- Mehmet Kaya, Mitoloji, http://www.Kitapyurdu.Com/Kitap/Kurt-Kimligi-İddialari-Uzerine-Celiskiler-Bilge-Tonyukuk-Mu-Demirci-Gave-Mi/50339.Html
SİNEMA- FİLM
- Ahmet Yeşiltepe Tonyukuk Yazıtları, belgesel http://www.ntv.Com.tr/Sanat/Turkun-Tarihe-Kazindigi-Yer-Tonyukuk-Yazitlari,Tb3m-Bu6weq8_W5nrifzma https://www.Youtube.Com/Watch?V=Isgrkbm9j-8 https://www.Youtube.Com/Watch?V=M4albounxm0 https://www.Youtube.Com/Watch?V=R2cdoneolec https://www.Youtube.Com/Watch?V=Eqeujysurw0 http://www.Ntv.Com.Tr/Video/Zaman-Yolcusu/?Sayfa=1
- Ahmet Yeşiltepe Orhun Yazıtları Belgeseli http://gokturkanitlari.appspot.com/orhun-yazitlari-belgeseli.html
- Kök Tengri'nin Çocukları, Ahmet Taşağıl, İstanbul, 2016, Bilge Kültür Sanat
- Taşağıl, Ahmet; Göktürkler I-II-III / Ahmet Taşağıl. - 2.bsk. - Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu (AKDTYK) Türk Tarih Kurumu, 2014.XVIII, 473, [56] s.; 24 cm. - (Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu yayınları; IV/A-1.1. dizi-sayı: 21 1)
- Güvenliğin Sağlanmasında Bir Kolluk Kuvveti Olan Jandarmanın Geçmişten Günümüze Rolü Ve Dünyadaki Konumu Güray Alpar Http://Www.Jamyo.Edu.Tr/Dergi/Makale_Pdf/2_Sayi/8_Gbd13-005%20_4.Makale.Pdf
- Aydın, Erhan, Orhon Yazıtları (Köl Tigin, Bilge Kağan, Tonyukuk, Ongi, Küli Çor), Kömen Yay., Konya 2012, 208 S., Isbn:978-975-6527-97-9 Cihan Çakmak*Çankırı Karatekin Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Türk Dili Ve Edebiyatı Bölümü
- Gök Türk İmparatorluğu İlteriş, Kapgan Ve Bilge’nin Hükümdarlıkları (680-734) Zeyneb Atiye Aksaraylı Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yeni Türk Dili Bilim Dalı Yüksek Lisans Öğrencisi Sosyal Bilimler Dergisi Cilt:9, Sayı:2, Ekim 2011 Prof. Dr. Mahmut Kaplan Armağan Sayısı 729 Cbü Sosyal Bilimler Dergisi Yıl : 2011 Cilt :9 Sayı :2
- S.G. Klyaştornıy, Tonyukuk -Aşide Yuançjen (S. 202-205). Tyurkologiçeskîy Sbornik (Türkoloji Dergisi). K. Şestidesyatileyu Andreya Nikolaeviça Kononova, Akademiya Nauk Sssr, Înstitut Narodov Azii, Moskova 1966, 276 S.
- Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi Sayı: 1/4 2012 S. 246-256, Türkiye International Journal Of Turkish Literature Culture Education Volume 1/4 2012 P. 246-256, Turkey Prof. Dr. Luo Xin’in “Orta Çağda Çin’in Kuzeyindeki Milletlerde Unvan” Adlı Kitabı Üzerine Tuba Yalınkılıç1 Yüksek Lisans Öğrencisi, Pekin Üniversitesi, Tarih Fakültesi, Eski Çin Tarihi Yalinkilictugba@Hotmail.Com
- Bilge Kağan - Köl Tiğin Ve Bilge Tonyukuk İlhami Durmuş Barkod : 9786055985547 Ebatı : 13,5 X 21 Cm Sayfa Sayısı : 200 S.Baskı Sayısı : 1. Baskı Baskı Yılı : 2009 Liste Fiyatı : 15,50 Tl
- Ögel, Bahaeddin: Türk Büyükleri : Bilge Tonyukuk. Milli Kültür, 3 (2), Temmuz 1981, 10-12.Ss.
- Tonyukuk Yazıtı, http://Bitig.Org/?Lang=E&Mod=1&Tid=1&Oid=17&M=1 Orhon Yazıtları, Prof Talat Tekin http://M.Friendfeed-Media.Com/Ae8065ded14f6865138677e7601e79784b491f1c
- Prof. Dr. Saadettin GÖMEÇ “Türk Tarihinin Kahramanları: 17-Bilge Tunyukuk”, Orkun, Sayı 69, İstanbul 2003 http://www.turkulkusu.com/bilge-tonyukuk-saadettin-gomec/ http://cv.ankara.edu.tr/kisi.php?id=sgomec@ankara.edu.tr°er=1 http://www.yenisafak.com/arsiv/2003/eylul/16/g05.html
- Destanlarda ve Han-name’de Geçen Vezirlerin Tunyukuk ile İlgisi Olabilir mi?”, XIV. Türk Tarih Kongresi, 9-13 Eylül Ankara 2002 Prof. Dr. Saadettin GÖMEÇ
- Tonyukuk'un izinde, Oktay, Osman http://turkyurdu.com.tr/48/tonyukuk-un-izinde.html Türk Yurdu Cilt.35 , Sayı.330 Sayfa.67-70 ss. Yayın Tarihi : 2015
- Ateşoğlu, Mehmet: Türk tarihinin dönüm noktasında büyük bir kurtarıcı: Bilge Tonyukuk. Tarih Türk Dünyası Tarih ve Kültür Dergisi, (164), Ağustos 2000, 14-19.ss.
- Giraud, Rene Tonyukuk'un Orhon'dan Temir Kapı'ya gidiş yolu / konuşmacı: Rene Giraud. - Türk Tarih Kongresi [5.: 1956: Ankara]. - 2.bsk. - Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu (AKDTYK) Türk Tarih Kurumu, 2011. - 317-321.ss.
- Orhun Abideleri, Prof Dr Muharrem Ergin, İstanbul 1989. 13.Baskı
- Kök Türkler, Sencer Divitçioğlu, http://www.kitapyurdu.com/kitap/kok-turkler/28809.html
- KÖK-TÜRK ÂBİDELERİNDE MİLLÎ KİMLİK HASSASİYETİ, National Identity in Orkhon Inscriptions, Prof. Dr. Fikret TÜRKMEN http://www.millifolklor.com/tr/sayfalar/97/004.pdf
- Jean Poul Roux, Türklerin Tarihi, 2007, Kabalcı, İstanbul
- Çay, Abdulhaluk M.: Devlet Bakanı Prof. Dr. Abdulhaluk Mehmet Çay'la "Orhun Kitabeleri ve Moğolistan'daki Türk anıtları = projesi" üzerine söyleşi. Türk Yurdu, 21 (169), Eylül 2001, 20-23.ss.
- Türkler Ansiklopedisi 1,2,3,5,19,20.cilt https://archive.org/stream/TurklerAnsiklopedisi/Turkler-Cilt21#page/n751/mode/2up
- HÜSEYİN Nihâl Atsız, “En eski Türk müverrihi: Bilge Tonyukuk” Orhun, Aylık Türkçü Dergi, Sayı 1, s. 16-20, 1934
TONYUKUK kelimesini içeren TEZ'ler
- 264440 OYA ŞEN 2010 Göktürk yazıtlarının kelime varlığı The vocabulary of Gokturks inscriptions Yüksek Lisans Dilbilim = Linguistics
- 20803 LEYLA UZUN(SUBAŞI) 1992 Köktürk metinleri üzerine bir metindilbilimsel çalışma: kullanımbilimsel ve biçembilimsel görünümleriyle Doktora Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature
- 296559 YAŞAR TOKAY 2011 Bengü taşların söz varlığı ile Anadolu ağızlarının söz varlığının karşılaştırılması Comparison of bengü taş's vocabulary between Anatolian dialects's vocabulary Yüksek Lisans Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature
- 231104 MEHTAP YAMAN NAKİBOĞLU 2008 Hüseyin Nihal Atsız'ın 'Bozkurtlar Diriliyor' romanında söz dizimi The syntactic of 'Bozkurtlar Diriliyor' a novel by Hüseyin Nihal Atsız Yüksek Lisans Dilbilim = Linguistics ; Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature
- 144960 KAMELYA KESKİN 2004 Bozkır kültür çevresinde ölü gömme geleneği (Başlangıçtan Göktürk Dönemi sonuna kadar) Yüksek Lisans Arkeoloji = Archeology ; Halk Bilimi (Folklor) = Folklore ; Tarih = History
- 36617 CENGİZ ALYILMAZ 1994 Orhun Yazıtlarının söz dizimi Doktora Uluslararası İlişkiler = International Relations
- 63791 ENVER GÜNER 1997 Çin ve Gök-Türk kaligrafisinin seramik yüzeylerde dokusal izleri The Formation of Chinese and Gök-Türk coligraphies on ceramic surface Yüksek Lisans Güzel Sanatlar = Fine Arts
Misyon: “Birlik olun, bir olun ki, dirliğiniz bozulmasın”
Vizyon: Tonyukuk Yazıtı
Rakip: ÇİN
Video: Tonyukuk Yazıtları
Buda dini, VI-VIII. Asırlarda, Türkistan’da yayılma faaliyetine girişirken, Bilge Kagan(716-734) Orkun’da Buda ve Lao’tse dinlerine birer mâbed yapmak düşüncesini veziri ve kayınpederi Tonyukuk ile görüşmüş, Tonyukuk bu dinin Türklerin hayat şartlarına uymadığını, mücadele güçlerini bozacağını ve kalabalık Çinliler karşısında istiklâllerini korumakta zorluk çekeceklerini söylemiştir.
Bilge Kağan bu tavsiyeleri doğru bulmuş ve mâbed inşasından vazgeçmiştir55. Bilge Kağan, kendi kitâbesinde, yabancı ve özellikle Çin tesirleri karşısında çok hassas davranan ve milletinin esaretine sebep olan bu tesirlerden dolayı acı hatıralarla desteklediği ihtarlarında millî kültür ve geleneklerini muhafazaya çalışan bir Türk büyüğü konumundadır. Bu sebeple onun veziri ile yaptığı müzakerenin 51 Taşağıl, a.g.e., s.25.Gömeç, a.g.e., s.18. 52 Taşağıl, a.g.e., s.28; Gömeç, a.g.e., s.24. 53 Taşağıl, a.g.e., s.32; Gömeç, a.g.e., s.21. 54 Gömeç, a.g.e., s.24-25; Taşağıl, a.g.e., s.28. 55 Turan, a.g.e., s.65. Sosyal Bilimler Dergisi 71 temelinde yabancı mâbedlerin Türklerden ziyade bu dinlerin mensupları için düşünüldüğü sonucunu çıkarabiliriz.
http://www.aku.edu.tr/aku/dosyayonetimi/sosyalbilens/dergi/III1/5.pdf
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder