13 Şubat 2016 Cumartesi

Günümüzde Türk Dilinin Yazıldığı Alfabeler

Arapça​: sami dil ailesi​
Latince​: hint-avrupa dil ailesi​
​Kiril: hint-avrupa dil ailesi​

​Altay dil ailesinden ​​türkçe, yukarıdaki dillerin ailesi ile aynı kategoride olmadığından, altay dil ailesi dışındaki alfabe uygulamalarının hepsinde sorunlarla karşılaşılmıştır; latin alfabesi, bu sorunlardan azade değildir.
türkler, arapçayı öğrenmekte zorlandıkları gibi, fransızcayı da, ingilizceyi de öğrenememişlerdir.  ​

​Türklerin geçmişinde​; hint-avrupa dil ailesi kapsamındaki alfabeler (kiril, latin) bulunmamaktadır. bu alfabeler ile türkler 20.yüzyılda biribirlerinin ezeli rakibi olan rus-ingiliz rekabetinde uğradıkları mağlubiyetten sonra tanışmışlardır. 20.yy başlarında ise üç kıtaya hükmeden topraklarını kaybetmişler; rusya ve ingiltere tarafından paylaşılmışlardır.


Divanı Lügat İt Türk harita



http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bc/Kashgari_map.jpg

Osmanlı dönemi öncesindeki 780-1273 yılları arasındaki 10 klasik düşünürlerimiz
  1. MUSA EL HAREZMİ maveraünnehir 780-850
  2. İMAM MATURİDİ maveraünnehir 852-944
  3. FARABİ maveraünnehir 872-951
  4. EL BİRUNİ maveraünnehir 973-1048
  5. İBNİ SİNA maveraünnehir 980-1037
  6. KAŞGARLI MAHMUD 1008-1105
  7. YUSUF HAS HACİB 1017-1077
  8. NİZAMÜLMÜLK horasan 1018-1092
  9. AHMET YESEVİ maveraünnehir 1093-1166
  10. MEVLANA horasan 1207-1273 

TÜRK DİLİNİN ALFABELERİ

  1. Latin
  2. Yunan
  3. Kiril
  4. Fars 
  5. Arap


Latin alfabesi ile yazılan Türk dilleri

  1. Türkçe (Türkiye)
  2. Özbekçe
  3. Azerice (Azerbaycan)
  4. Türkmence
  5. Kıbrıs
  6. Romanya
  7. Kosova
  8. Batı Yugurca (Çin, Kansu Eyaleti)
  9. Kırım Tatarcası (Romanya)
  10. Gagavuzca (Moldova; Gagavuzya)


Yunan alfabesi ile yazılan Türk dilleri

  1. Yunanistan (Batı Trakya, Adalar)
  2. Yunanistan (Karamanlıca; Karaman Türkleri)


Kiril alfabesi ile yazılan Türk dilleri

  1. Ukrayna
  2. Bulgaristan
  3. Gagavuzya (Ukrayna)
  4. Makedonya
  5. Kazakça
  6. Kırgızca
  7. Tatarca (Rusya)
  8. Kırım Tatarcası (Ukrayna)
  9. Yakutça(Rusya)
  10. Çuvaşça (Rusya)
  11. Başkurtça (Rusya)
  12. Altayca (Rusya)
  13. Dağıstan (Rusya)
  14. Kabarday (Rusya)
  15. Karaçay-Çerkes (Rusya)
  16. Hakasya (Rusya)
  17. Tuva (Rusya)

Fars alfabesi ile yazılan Türk dilleri


  1. Azerice (İran)
  2. Kazakça (Çin)
  3. Kırgızca (Çin ve Afganistan)
  4. Kaşkayca (İran)
  5. Türkmence (İran ve Afganistan)
  6. Özbekçe (Çin ve Afganistan)
  7. Uygurca

Günümüzde Arap harflerin kullanıldığı Türk dilleri


  1. Çin'de Uygurca. Latin alfabesine 1969'da geçildikten sonra 1983'de Arap harfleriyle yazılmıştır;
  2. Kazakça: Pakistan, İran, Çin ve Afganistan'da Arap harfleriyle yazılmaktadır;
  3. Kırgızca Çin'de Arap harfleriyle yazılmaktadır.
  4. Irak'ta Türkmence;
  5. İran'da Azerice ve diğer bölgesel diller;
  6. Afganistan'da Özbekçe, Türkmence ve diğer bölgesel diller;
  7. Çince bazı Huiler (Müslüman Çinliler) tarafından Xiao'erjing alfabesiyle yazılmaktadır.
  8. Çin'de Kazakça


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder