Linki Tıklayın...
Türkiye'de Düşünce Yayınları Kaynakça Taraması
TÜRKİYE’DE DÜŞÜNCE YAYIMLARI KAYNAKÇA TARAMASI (1839-2007) Prof. Dr. SÜLEYMAN HAYRİ BOLAY Doç. Dr. İSMAİL KÖZ ANKARA 2007 © T. C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI KÜTÜPHANELER VE YAYIMLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 3115 KÜLTÜR ESERLERİ 403 ISBN 978-975-17-3327-6 www.kulturturizm.gov.tr e-posta: yayimlar@kulturturizm.gov.tr Bu kitap ilk kez internet ortamında yayımlanmaktadır. İÇİNDEKİLER İTHAF HAYAT HİKAYELERİ SUNUŞ……………………………………………………………………………… KISALTMALAR………………………………………………………………….... I. BÖLÜM -YAZAR SOYADLARINA GÖRE KİTAPLAR……………………………………………………………….1 II. BÖLÜM -YAZAR SOYADLARINA GÖRE MAKALELER……………………………………………………………136 III. BÖLÜM -YAZAR SOYADLARINA GÖRE TEZLER ………………………………………………………………366 A) YÜKSEK LİSANS TEZLERİ…………………………………………………. 366 B) DOKTORA TEZLERİ…………………………………………………………. 401 C) DOÇENTLİK TEZLERİ……………………………………………………….. 418 IV. BÖLÜM -KONU İNDEKSİNE GÖRE KİTAPLAR (Alfabetik Sıra İle) ………………. 422 -KAYNAKÇA…………………………………………………………………...584 İthaf Bu eseri, - “Şakayık-ı Numaniye” ve “Miftah’ul-Ulûm” gibi âbidevî eserler bırakan büyük alim ve mütefekkir Taşköprülü Zade Ahmed Efendi’nin, - “Keşf’uz-Zünûn” gibi abidevî bibliyografik bir eser bırakan büyük Osmanlı alimi ve düşünürü Kâtip Çelebî’nin , - Milletimize “Osmanlı Müellifleri” isimli üç ciltlik büyük anıtsal bir eser hediye eden Bursalı Mehmed Tahir ‘in aziz ruhlarına; -İslâm Medeniyetinin ilim-fikir ve teknolojik eserlerini “Geschichte des Arabischen Schrifttums, C.I-IX, Leiden, 1967-1984 C.X-XIII, Frankfurt, a.M.1984-2007” adıyla bütün dünyaya tanıtan ve halen 13 cildi çıkmış olan bibliyografik eserin ve “İslam’da Bilim ve Teknik” adlı 5 ciltlik kitabın müellifi Prof. Dr. Fuad Sezgin’in, -Osmanlı matematik, astronomi, kimya, coğrafya, Osmanlı tıbbî bilimler ve bilim tarihi literatürlerini yayımlayan İslam Konferansı teşkilatı genel sekreteri Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu’nun azîz hatıralarına ithaf ediyoruz. Süleyman Hayri Bolay-İsmail Köz Prof. Dr. Süleyman Hayri BOLAY’ın Özgeçmişi 1937'de Ermenek'in Dindebol (yeni adı Katranlı) köyünde doğdu. İlkokulun ilk üç sınıfını Ermenek’in Üzümlü köyünde okudu. Babasının Taşkent'in Bolay beldesine öğretmen tayin edilmesi üzerine 4. ve 5. sınıfları orada tamamladı. Ortaokulu ve liseyi Konya'da okudu. 1961 'de A.Ü. İlahiyat Fakültesi’nden mezun oldu. Pamukpınar Öğretmen Okulu’nda, Perşembe Öğretmen Okulu’nda ve Ortaokulu’nda, Ankara İmam-Hatip Lisesi’nde öğretmenlik yaptı. 1967de Milli Eğitim Bakanlığı tarafından araştırmalar yapmak üzere Bağdat’a gönderildi. Askerlikten sonra 1971 martında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesine Felsefe Tarihi asistanı olarak girdi. Prof. Hamdi Rağıp Atademir’in nezaretinde doktora çalışmalarına başladı 1975'de "Aristo Metafiziği ile Gazzalî Metafiziğinin Karşılaştırılması" adlı tezi ile doktorasını verdi. 1979’da "Emile Boutroux’da Zorunsuzluk Doktrini" adlı doçentlik tezini bitirdi. Tezin kabul görmesi üzerine 1980 nisanında “İlmî Nominalizm Karşısında Konvansiyonalizm ve İlmin Değeri Meselesi “ adlı deneme dersiyle doçent oldu. Aynı sene altı ay kadar Sorbon Üniversitesi’nde araştırmalar yaptı. 1982–1983 yıllarında Devlet Planlama Teşkilatı’nda "Milli Kültür Özel İhtisas Komisyonu" üyeliği yaptı. Aynı yıllarda Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi dekan vekilliği ve yardımcılığı yaptı. Konya Yüksek İslâm Enstitüsü’nün fakülteye dönüşmesine katkı sağladı. Fen-Edebiyat Fakültesi’nde ve İlahiyat Fakültesi’nde dersler verdi. 1981 senesinde Atatürk Üniversitesi Felsefe Bölümü’nde “Rönesans ve Yeni Çağ Felsefesi” dersleri verdi. 1983-87 yılları arasında A. Ü. İlahiyat Fakültesi dekan yardımcılığı yaptı. 1984'de Tokat'ta "Ş. İbn Kemal Araştırma Merkezi"ni kurdu. "İbn Kemal", "Türk Tarihinde ve Kültüründe Tokat" sempozyum1arını tertip etti ve tebliğ metinlerini yayımladı. "Melik Ahmet Gazi", "Gazi Osman Paşa", "Dünden Yarına Türk Milli Eğitim Modelleri" konulu sempozyumları düzenledi. Ayrıca muhtelif paneller tertip etti. 1987'de YÖK tarafından profesörlüğe yükseltilerek Hacettepe Üniversitesi Felsefe Bölümü’ne Felsefe Tarihi Anabilim Dalı Başkanı oldu. 1986–1989 yılları arasında Kültür Bakanlığı’nda "Bin Temel Eser" komisyonu başkanlığı görevini yürüttü. Açıköğretim fakültesine bağlı olarak televizyonda 140 bin ilkokul öğretmenine yönelik “Düşünce Tarihi” dersleri verdi. Polis Akademisi’nde 1989-1995 yılları arasında “Sosyolojiye Giriş” dersleri verdi. Gazi Üniversitesi Felsefe Bölümü’nün kuruluşunu hazırladı. 1996'da Gazi Üniversitesi rektörünün daveti üzerine Felsefe Bölümü’nün başına geçti ve 2004 yılında emekli oluncaya kadar bu görevini sürdürdü. Evli ve dört çocuk babası olan Süleyman Hayri Bolay, Fransızca ve Arapça bilmektedir. Yayımlanmış pek çok bilimsel, felsefî makale ve eseri vardır. Batı felsefesi, millî kültür ve Türk düşüncesinin dünü bugünü hakkında pek çok araştırma ve makalesi yayımlanmıştır. S.Hayri Bolay, evli ve dört çocuk babasıdır. Prof. Dr. Süleyman Hayri Bolay’ın Eserleri 1. İçki, Nuhoğlu Yay., Ankara, 1963, 1970 (İlk eseri.), ilaveli 3. baskı, Ankara, 2006. 2. Türkiye’de Ruhcu ve Maddeci Görüşlerin Mücadelesi, Hilmi Ziya Ülken takdim yazısıyla, 4. baskı, Akçağ Yay., Ankara, 1995, 5.baskı Nobel yay., Ankara, 2008. 3. Aristo Metafiziği ile Gazzali Metafiziğinin Karşılaştırılması, 5. Basım, Milli Eğitim Bakanlığı Yay., İstanbul, 2005. 4. Emile Boutroux’ta Zorunsuzluk Doktrini, 2. Baskı. Milli Eğitim Bakanlığı Yay., Ankara, 1999. 5. Felsefe Doktrinleri ve Terimleri Sözlüğü, ilaveli 9. baskı, Akçağ Yay, Ankara, 2004. 6. (Bilimsel Nominalizm Karşısında Konvansiyonalizm) Bilimin Değeri Meselesi, Milli Eğitim Bakanlığı Yay., Poincare’nin “Son Düşünceler” adlı eserinin baş tarafında, İstanbul, 1986.,Genişletilmiş baskı Nobel Yayınevi, Ankara, 2008. 7. Dini- Felsefi Sohbetler, Ferid Kam’dan notlar ilave ederek sadeleştirme, Diyanet Yay., Ankara, 1974,1984. 8. Garp Mütefekkirleriyle İslam Mütefekkirlerinin Mukayesesi, İsmail Hakkı İzmirli’nin aynı adlı eserinin notlar ilavesiyle sadeleştirilmesi, Diyanet Yay., Ankara, 1973 ,1984. 9. Kur’an’da İman, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., 7. Baskı, Ankara, 1999. 10. Lise Felsefe Kitabı, İstanbul, 1994-99, 2004-2007. 11. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Milli Eğitim Bakanlığı Lise II ders kitabı, 1982’den 2005 yılına kadar basılmıştır. 12. Felsefeye Giriş, Akçağ Yay., Ankara, 2004, 2007. 13. Osmanlı’da Düşünce Hayatı ve Felsefe, Akçağ Yay., Ankara, 2005. 14. Ferit Kam, 2. Baskı, Nobel Yay., Ankara, 2007. 15. Makaleler II, Ziya Gökalp’ten notlar ilavesiyle sadeleştirme, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara, 1982. 16. Die Borschaft Des Koran, Almancaya çeviren: H. Achmed Schmiede, Türk Diyanet Vakfı Yay., 4. Baskı, Ankara, 2005. 17. İşçilerimizle Maneviyat Sohbetleri, İstanbul, 1981. 18. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Kazım Sarıkavak ile birlikte, Eğitim fakültelerinin ilköğretim bölümleri için hazırlanmıştır. Gündüz Yay., 2. Baskı, Ankara, 2003. 19. Düşünce ve Uygarlık Tarihi, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yay. No:82, II. Baskı, Eskişehir, 1991, ilk 6 ünite Nabi Avcı tarafından, diğer 12 ünite ise S.H. Bolay tarafından yazılmıştır. 20. Din Eğitimi Raporu, Mümtazer Türköne ile birlikte, Ankara Merkez İmam-Hatip Lisesi Öğrencileri ve Mezunları Vakfı Yayını, Ankara,1995. 21. Felsefe Dünyasında Gezintiler, Nobel Yay., Ankara, 2006. 22. Türk Düşüncesinde Gezintiler, Nobel yay., Ankara, 2007. 23 Türkiye’de Düşünce Yayımları Kaynakça Taraması, İsmail Köz ile Birlikte, Kültür ve Turizm Bakanlığı E-kitap, Ankara, 2008. Yakında çıkacak olanlar: Bilimin Değeri Meselesi, Nobel Yay., Ankara, 2008 Millî Akıl ve Millî Eğitimde Gezintiler Değerler Dünyasında Gezintiler Mehmed Akif’in Fikir Dünyasında Gezintiler Türkiye’de Alevîliğin Meseleleri Etrafında Gezintiler Hazırlanmakta olanlar: 1) Türkiye’de Din Vakıası, 2) Çağdaş Türk Düşünürleri: 2.1. Tanzimat dönemi 2.2. Meşrutiyet dönemi 2.3. Cumhuriyet Dönemi 3) Türkiye’de Dinî Düşüncenin Macerası 4) Mülâkatlarım 5) Hayatın İçinden 6) Vefeyat yahut Dünya Değiştirenler 7) Seyahat Notları Doç. Dr. İsmail KÖZ’ün Özgeçmişi 1967 yılında Terme’de doğdu. Lisans eğitimini 1988 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde tamamladı. Yüksek lisansını aynı üniversitede Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Mantık Bölümü’nde yaptıktan sonra aynı bölümde 2000 yılında doktorasını tamamladı. Doçentliğini 2004 yılında aldı. İngilizce ve Arapça bilen Köz, evli ve iki çocuk babasıdır. A. Ü. İlahiyat Fakültesi Yönetim Kurulu Üyesi olan Köz aynı zamanda Türk Felsefe Derneği Yönetim Kurulu’ndadır. Yayınları: a) Kitap 1- Mantık Felsefesi, Elis Yayıncılık, Ankara, 2003. b) Kitap Bölümleri 1- Felsefenin Mahiyeti, Felsefe, İlitam, Anküzem Yay., Ankara, 2005. 2- Bilgi Teorisi ve Bilim Felsefesi, Felsefe, İlitam, Anküzem Yay., Ankara, 2005. c) Makaleler 1- “Effect of Recent Logical Studies on Modernization of Turkish Thought”, Muslim Education Quarterly,Volume: 23, No.1,UK., 2006. 2- “Sezginin Bilgideki Yeri ve Önemi”, Felsefe Dünyası Dergisi, Sayı: 40, Ankara Aralık 2004, ss. 41- 54 3-“Antikçağda Mümkün Modalitesinin Tanımındaki Bazı Problemler”, Felsefe Dünyası Dergisi, Sayı: 42, Ankara Aralık 2005, ss. 46-64 4- “Modern Türk Düşüncesinde Mantık Çalışmaları”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Ayrıbasım, Cilt: XLIII, Sayı: 1, Ankara 2002, ss. 135-170 5-“Salih Zeki’nin Çağdaş Türk Düşüncesindeki Yeri”, Felsefe Dünyası Dergisi, Sayı: 28, Ankara, 1998- 2, ss. 73-87. 6-“İslam Mantık Külliyatının Teşekkülü”, Felsefe Dünyası Dergisi, Sayı: 30, Ankara, 1999-2, ss. 91- 112. 7-“Aristo Mantığında Formalizm Tartışması”, Felsefe Dünyası Dergisi, Sayı: 34, Ankara, 2001-2, ss.36-60 8- “Aristoteles Mantığı İle Felsefe-Bilim İlişkisi”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Ayrıbasım, Cilt: XLIII, Sayı: 2, Ankara 2002, ss. 355-374 9- “Modal Mantıkta ‘Strict Implication-Material Implication’ (Sıkı Gerektirme-Maddi Gerektirme Teorisi) A. Ü. İlahiyat F. Dergisi, Cilt: XLIV, Sayı: 1, Ankara 2003, ss.161-171 10- “Prof. Dr. Necati Öner’in Biyografisi”, A. Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, Ayrıbasım, Cilt: XL, Ankara 1999, ss. 1-7. 11- “İbn Sina’ya Göre Bilgi Kaynakları”, İslam Felsefesinin Sorunları, Elis Yay., Ankara 2003, ss.195-205 SUNUŞ Gazi Üniversitesi Felsefe Bölümü olarak “Türk Düşünce Yayımları Kaynakçası” adıyla hazırladığımız bu eser en az on iki seneden beri devam eden bir araştırmanın ürünüdür. Uzun zamandan beri böyle bir kaynakçaya büyük ihtiyaç olduğunu düşünerek böyle bir eseri gerçekleştirmek arzusunu taşımaktaydım. Fakat çeşitli engeller ve müsait olmayan şartlar, bu çalışmalara başlamayı geciktirdi. Gecikmiş olmakla beraber daha iyi bir eser ortaya çıkarmaya çalıştık. Biz bu eseri hazırlarken, bir “Felsefe Bibliyografyası” yayımlandı. ∗ Bu eser bir boşluğu doldurmakla beraber, noksanları var. Bir defa sadece Cumhuriyet dönemindeki yayımları ele almış; onların da yalnızca Batı Felsefesiyle ilgili olanlara yer vermiş. Ayrıca, tanınmış bir kısım felsefecilere hiç yer verilmezken, aynı bölümde bulunan bazı felsefecilerin hiç bir eserine ve makalesine de yer verilmemiştir. Bunların yanında eserlerine yer verilen felsefecilerin büyük çoğunluğunun yayımları çok noksan görünmektedir.. Bizim yaptığımız çalışma, Batı felsefesiyle ilgili yayımların ulaşılabilen çok büyük bir çoğunluğunu içine almaktadır; hem de Tanzimat’tan 2007 yılına kadar. Makalelerde Batı felsefesiyle ilgili yayımlarla birlikte şu konulardaki yayımlara da yer verilmiştir. 1-Genel Batı Felsefesiyle ve düşünce hayatıyla ilgili yayımlar 2-Genel İslam Felsefesiyle ve diğer düşünce alanlarıyla ilgili yayımlar 3-Sistematik felsefe konularıyla ilgili yayımlar 4-Genel Türk Felsefesi ve diğer düşünce hayatıyla ile ilgili yayımlar (İslam Öncesi, Selçuklu, Osmanlı, Cumhuriyet dönemleri dahil) 5-Kelam ve Din felsefesiyle ilgili yayımlar 6-Tasavvuf Felsefesi ile ilgili yayımlar 7-Bilim Tarihi ve Mantıkla ilgili yayımlar 8-Dil felsefesi ve anlam felsefesi ile ilgili yayımlar 9-Sanat felsefesi ile ilgili yayımlar 10- Genel Çin ve Hint felsefeleri ve düşüncesi ile ilgili ulaşılabilen yayımlar Bunlar telif-tercüme kitaplar, makaleler ve yüksek lisans, doktora, doçentlik tezlerinden meydana gelmektedir. Bu yayımlar, sistematik felsefe konularına ve düşünce problemlerine göre ∗ Felsefe Bibliyografyası, Türk Felsefe Kurumu Yayınları, Ankara, 2000. de sınıflandırılmıştır. Böylelikle eser konularla ilgili çalışmalarda da rehberlik yapabilecek duruma getirilmek istenmiştir.. Bu kaynakçayı hazırlarken belli başlı eski ve yeni dergiler ve bibliyografyalar taranmıştır. Bu cümleden olarak Tanzimat’tan günümüze; İbret, Hürriyet, Ulûm, Muhbir, Ulum-i İctimaiye ve İktisadiye, Sebilürreşad, Mihrab, Felsefe ve İctimaiyat, Bilgi, Hayat, Darulfünun Edebiyat Fakültesi ve İlahiyat Fakültesi Mecmuaları, Felsefe Yıllıkları, Fikir Hareketleri, Oluş, İnsan, Yeni Adam, İş ve Düşünce, Ülkü, Felsefe Arkivi, Araştırma, Felsefe, Felsefe Dünyası, Felsefe Tartışmaları, Cogito, Felsefe-Logos, Doğu-Batı, İslami Araştırmalar dergisi, Türkiye Günlüğü, Türk Yurdu (1912’den bu yana) Türk Kültürü, Seminer, Edebiyat, Fen-Edebiyat, Hukuk, İktisat, Eğitim, İlahiyat Fakülteleri Dergileri, Milli Kültür Dergisi, Tabula-Rasa, Dini Araştırmalar adlı dergiler, M.E.B ve Kültür Bakanlığı Yayım Katalogları, Namık kemal, Ziya Gökalp bibliyografyaları, Sebîlürreşad katalogu, Makaleler Bibliyografyası imkan nispetinde taranmış, kitabın muhtevasına uygun düşen makaleler ve kitaplar seçilmiştir. Kitapların sayfa numaraları verilmemiştir. Tercüme eserlerin çok az bir kısmının çevireni alınan kaynaklarda belirtilmediği için ayrıca temin edilememiştir. Bunun gibi çok az da olsa yayın tarihi ve yayın yeri tespit edilemeyenler vardır. Yazarlardan soyadı olmayanlar ilk ismine göre yazılmıştır. Uzun süre çalışılmakla beraber, bu eserin de bazı noksanlardan azade kalamamış olduğu görülecektir... Bununla beraber eser hazırlanırken diğer bazı eserlerde görülen yazarların meyline göre yok sayılması zaafından uzak durulmuş ve yazarın bakış açısı, meyli ne olursa olsun, ulaşılabilen bütün makale ve kitaplara mutlaka yer verilmiştir. Bu eserin hazırlanmasında bana yardımcı olan arkadaşlar şunlardır; Araş. Gör. İbrahim Sefa Daşkaya (Gazi Üniv. Fen-Edeb. Fak. Felsefe Bölümü,eski ar.gör.) Araş. Gör. Songül Demir (Gazi Üniv. Fen-Edeb. Fak. Felsefe Bölümü,eski ar.gör.) Araş. Gör. Cevriye Demir Güneş (Gazi Üniv. Fen-Edeb. Fak. Felsefe Bölümü) Araş. Gör. Şule Gece (Muğla Üniv. Felsefe Bölümü) Araş. Gör. Ufuk Bircan (Dicle Üniv. Felsefe Bölümü) Prof.. Dr. Kazım Sarıkavak (Gazi Üniv. Fen-Edeb. Fak. Felsefe Bölümü) Prof.. Dr. Nurten Gökalp (Gazi Üniv. Fen-Edeb. Fak. Felsefe Bölümü) Yrd. Doç. Dr. Ayşe Canatan (Gazi Üniv. Fen-Edeb. Fak. Felsefe Bölümü) Prof. Dr. Recep Kılıç (A.Üniv. İlahiyat Fakültesi Felsefe Bölümü) Doç. Dr. Ayhan Bıçak (İstanbul Üniv. Edeb. Fak. Felsefe Bölümü) Prof. Dr. Şafak Ural (İstanbul Üniv. Edeb. Fak. Felsefe Bölümü) Prof. Dr. Mustafa Yıldırım (Atatürk Üniv. Fen-Edeb. Fak. Felsefe Bölümü) Yrd.doç.dr,Ali Utku, (Atatürk Üniversitesi,Fen-Edebiyat fak.Felsefe bölümü) Prof. Dr. Hüsamettin Erdem (Selçuk Üniv. İlahiyat Fak. Felsefe Bölümü) Doç. Dr. Veli Urhan (Gazi Üniversitesi Felsefe Bölümü) Yrd. Doç. Dr. Ahmet Kamil Cihan (Erciyes Üniv. İlahiyat fakültesi Felsefe Bölümü) Yrd. Doç. Dr. Ahmet Kayacık (Erciyes Üniv. İlahiyat fakültesi Felsefe Bölümü) Prof. Dr. Bilal Dindar (Ondokuz Mayıs Üniv. İlahiyat Fak. Felsefe Bölümü) Prof. Dr. Necmettin Tozlu (Yüzüncü Yıl Üniv. Fen-Edeb. Fak. Eğitim Bilimleri Bölümü) Yrd. Doç. Dr. Bayram Ali Çetinkaya (Cumhuriyet Üniv. İlahiyat Fak.) Doç. Dr. Hüseyin Gazi Topdemir (Ankara Üniv. D.T.C. Fak. Felsefe Bölümü) Doç. Dr. Cemal Güzel (H.Ü. Edeb. Fak. Felsefe Bölümü) Prof. Dr. Ahmet İnam (ODTÜ Felsefe Bölümü bşk.) Prof. Dr. Ömer Naci Soykan (Mimar Sinan Üniv. Felsefe Bölümü) Prof. Dr. Afşar Timuçin (Mimar Sinan Üniv.,Kocaeli Üniv. Felsefe bl. Öğr. Üyesi) Yrd. Doç. Dr. Harun Anay (Marmara Üniv. İlahiyat Fak.) Prof. Dr. Ahmet Cevizci (Uludağ Üniv. Fen-Edeb. Fak. Felsefe Bölümü) Doç. Dr. Medar Atıcı (Galatasaray Üniv. Fen-Edeb. Fak. Felsefe Bölümü.) Özellikle fişleri bilgisayara geçirmekte büyük emek sarfeden Doç. Dr. İsmail Köz (A.Ü.İlahiyat Fakültesi) ile yukarıda isimlerini zikrettiğim arkadaşlara ve ismini zikredemediğim diğer bazı araştırıcılara, eseri dikkatle okuyup çeşitli tavsiyelerde bulunmalarından dolayı Prof. Dr. Ahmet İNAM’a, kitabı baştan sona iki defa kontrol ettiği için Büşra BOLAY EREN’e, eseri internet ortamında bütün dünyaya sunduklarından ve gösterdikleri yakın alâkadan dolayı Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkililerine teşekkürlerimi sunarım. Türkiye’deki felsefe bölümlerinin hepsine mektup gönderildiği halde, maalesef bazı bölümler hiç cevap vermemeyi tercih ettiler. Ama biz o bölümlerin elemanlarının yayınlarına da ulaşabildiğimiz kadarıyla yer verdik. Bazı şahıslara da telefonla defalarca ulaşılıp hatırlatma yapıldığı halde bunlar cevap vermek lütfunda bulunmadılar. Bunların yanında Türkiye’de 35 yayınevine mektup göndererek felsefe yayımlarının listesini istedik. Bunlardan sadece üç yayınevi cevap verdi. Onlar da yayın yeri ve tarihlerini bildirmedikleri için cevaplarındaki bildirilen kitaplar listeye alınamadı yahut tamamlayabildiklerimize yer verildi. Böylelikle mümkün mertebe daha tam bir kaynakça hazırlamaya çalıştık. Umarım, başarılı olacak. Kitaplar 2007 yılına kadar imkân nispetinde noksan da olsa takip edildi. Makaleler ve tezler, 2007 yılına kadar takip edilemedi, onlar daha geride kaldı. Yine de bir ölçüde ihtiyacı karşılayacak mahiyette oldukları söylenebilir.. Gayret bizden, takdir sizlerden. 10 Aralık 2007, Ankara Prof. Dr. Süleyman Hayri Bolay FOREWORD We (Department of Philosophy of Gazi University) prepared a book whose title is “Bibliography of Turkish Thought Works”. We managed to prepare this work after sevenyear effort. We had been working for seven years. I had been thinking to realize such a study for along time, as there was a gap in this field. But various obstacles and occupations delayed it, but in spite of this we tried to prepare better work. While we were preparing this work, a pilosophical bibliography was published. Although this work is important, it is incomplate in many aspects. It contains only studies published in the period of Turkish Republic. In addition, it is restricted to philosophical studies; furthermore this book does not contain works of some famous Turkish philosopher and the book and articles of the most turkish philosopher are very incomplate. Our work has a wide list of books and articles which are published in a long period from Tanzimat to these days (2003) Our study contains these studies: 1- works on Western philosophy 2- works on Islamic philosophy 3- works on History of Turkish Thought (pre Islamic period, Selcuklu and Ottoman period and Turkish Republic Period) 4- works on Islamic theology 5- works on philosophy of religion 6- woks on logic and history of science Our study is composed of books, articles, master thesis, Ph D thesis and Associate profesör thesis. Books, articles and thesis’ are listed according to the surname of outhors. In addition, we put the books in order according to ssitematic subjets and problems of thought in case it can guide to new studies. In preparing this bibliography, old and new journals and bibliographies were searched for. In this way the following journals and books were scanned: İbret, Hürriyet, Ulum, Muhbir, Ulum-i İctimaiye ve İktisadiye, Sebilürreşad, Mihrab, Felsefe ve İctimaiyat, Bilgi, Hayat, Darulfünun Edebiyat Fakültesi ve İlahiyat Fakültesi Mecmuaları, Philosphical Annuals, Fikir Hareketleri, Oluş, İnsan, Yeni Adam, İş ve Düşünce, Ülkü, Felsefe Arkivi, Araştırma, Felsefe, Felsefe Dünyası, Felsefe Tartışmaları, Cogito, Felsefe-Logos, Doğu-Batı, İslami Araştırmalar Dergisi, Türkiye Günlüğü, Türk Yurdu (from 1912), Türk Kültürü, Seminer, Edebiyat, Fen-Edebiyat, Hukuk, İktisat, Eğitim, Reviews of the Faculties of Divinity, Milli Kültür, Tabula-Rasa, Dini Araştırmalar, Publication Catalogue of Ministry of Culture and Ministry. of National Education. Althogh we have been working for along time, there can be some mistakes and deficiencies. While the book were being prepared, all journals and books within the reach were registered. The following colleagues contributed to us in preparing this study: Araş. Gör. İbrahim Sefa Daşkaya (Gazi University, Faculty of Letters and Science, Department of Philosophy ) Araş. Gör. Songül Demir (Gazi University, Faculty of Letters and Science, Department of Philosophy) Araş. Gör. Cevriye Demir Güneş (Gazi University, Faculty of Letters and Science, Department of Philosophy) Araş. Gör. Şule Gece (Muğla University, Department of Philosophy) Araş. Gör. Ufuk Bircan (Dicle University, Department of Philosophy) Associated Prof. Dr. Kazım Sarıkavak (Gazi University, Faculty of Letters and Science, Department of Philosophy) Associated Prof. Dr. Nurten Gökalp (Gazi University, Faculty of Letters and Science, Department of Philosophy) Associated Prof. Dr. Ayşe Canatan (Gazi University, Faculty of Letters and Science, Department of Philosophy) Prof. Dr. Recep Kılıç (A.University, Faculty of Divinity) Associated Prof. Ayhan Bıçak (İstanbul University, Faculty of Letters and Science, Department of Philosophy) Prof. Dr. Şafak Ural (İstanbul University, Faculty of Letters and Science, Department of Philosophy) Prof. Dr. Mustafa Yıldırım (Atatürk University, Faculty of Letters and Science, Department of Philosophy) Prof. Dr. Hüsamettin Erdem (Selçuk University, Faculty of Divinity) Associated Prof. Dr. Veli Urhan (Dokuz Eylül University, Faculty of Divinity) Associated Prof. Dr. Ahmet Kamil Cihan (Erciyes University, Faculty of Divinity) Associated Prof. Dr. Ahmet Kayacık (Erciyes University, Faculty of Divinity) Prof. Dr. Bilal Dindar (Ondokuz Mayıs University, faculty of Divinity) Prof. Dr. Necmettin Tozlu (Yüzüncü Yıl University. Faculty of Letters and Science, Department of Education) Associated Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya (Cumhuriyet University, Faculty of Divinity) Associated Prof. Hüseyin Gazi Topdemir (Ankara University, Faculty of D.T.C. Department of Philosophy) Associated Prof. Dr. Cemal Güzel (Hacette University, Faculty of Letters, Department of Philosphy) Prof. Dr. Ahmet İnam (Middle East Tecnical University, Department of Philosophy) Prof. Dr. Ömer Naci Soykan (Mimar Sinan University, Department of Sociology) Prof. Dr. Afşar Timuçin (Mimar Sinan University) Associated Prof. Dr. Harun Anay (Marmara University, Faculty of Divinity) Prof. Dr. Ahmet Cevizci (Uludağ University, Faculty of Letters and Science, Department of Philosophy) Associated Prof. Dr. Medar Atıcı (Galatasaray University, Faculty of Letters and Science, Department of Philosophy) Thanks to all colleagues whose name is mentioned or not. Although we had written to all departments of Philosophy in all Universities, some of them unfortunately didn’t reply. Nevertheless the works of colleagues in these University are also included. In addition, we sent letters to thirty five Publication house, but few of them replied and sent their publication lists. Most of these lists didn’t have publication place and date. For this reason we could not use all of the list. In the end of this hard procedure we have managed to complate our study. We hope it will be useful and succesful. Prof. Dr. Süleyman Hayri BOLAY KISALTMALAR A.B.D. : Amerika Birleşik Devletleri A.K.M. : Atatürk Kültür Merkezi A.Ü.D.T.C.F. : Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi A.Ü.İ.F. : Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi A.Ü.S.B.F. : Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Bak. : Bakanlığı Bsk. : Baskı C. : Cilt Çev. : Çeviren D.İ.B. : Diyanet İşleri Başkanlığı D.Ü.İ. Fak. : Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Der. : Derneği Diğ. : Diğerleri E. Ü. : Ege Üniversitesi eds. : Editors Ens. : Enstitü Er. Ü. G. Nesibe Tıp T. Ens: Erciyes Üniversitesi Gevher Nesibe Tıp Tarihi Enstitüsü Fak. : Fakülte H. : Hicri H.Ü. : Hacettepe Üniversitesi Haz. : Hazırlayan İ.T.Ü : İstanbul Teknik Üniversitesi İ.Ü. : İstanbul Üniversitesi İ.Ü.Ed.Fak. : İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi K.K. : Kazım Karabekir Mat. : Matbaa M.E.B : Milli Eğitim Bakanlığı M.E.G.S.B. : Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı M.Ü.İ. Fak. : Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi O.D.T.Ü. : Orta Doğu Teknik Üniversitesi Org. : Organized pp. : Page to Page S.Ü.İ.Fak. : Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Sad. : Sadeleştiren s. : Sayfa th. : Tarihsiz T. K. Araş. Ens. : Tarih Kurumu Araştırma Enstitüsü T.D.K. : Türk Dil Kurumu T.D.V. : Türkiye Diyanet Vakfı T.T.K. : Türk Tarih Kurumu Trc. : Tercüme U.Ü. : Uludağ Üniversitesi vd., : Ve Diğerleri Y. K. Yay. : Yapı Kredi Yayınları Yay. : Yayını y.y. : Yayınyeri yok
Türkiye'de Düşünce Yayınları Kaynakça Taraması
TÜRKİYE’DE DÜŞÜNCE YAYIMLARI KAYNAKÇA TARAMASI (1839-2007) Prof. Dr. SÜLEYMAN HAYRİ BOLAY Doç. Dr. İSMAİL KÖZ ANKARA 2007 © T. C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI KÜTÜPHANELER VE YAYIMLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 3115 KÜLTÜR ESERLERİ 403 ISBN 978-975-17-3327-6 www.kulturturizm.gov.tr e-posta: yayimlar@kulturturizm.gov.tr Bu kitap ilk kez internet ortamında yayımlanmaktadır. İÇİNDEKİLER İTHAF HAYAT HİKAYELERİ SUNUŞ……………………………………………………………………………… KISALTMALAR………………………………………………………………….... I. BÖLÜM -YAZAR SOYADLARINA GÖRE KİTAPLAR……………………………………………………………….1 II. BÖLÜM -YAZAR SOYADLARINA GÖRE MAKALELER……………………………………………………………136 III. BÖLÜM -YAZAR SOYADLARINA GÖRE TEZLER ………………………………………………………………366 A) YÜKSEK LİSANS TEZLERİ…………………………………………………. 366 B) DOKTORA TEZLERİ…………………………………………………………. 401 C) DOÇENTLİK TEZLERİ……………………………………………………….. 418 IV. BÖLÜM -KONU İNDEKSİNE GÖRE KİTAPLAR (Alfabetik Sıra İle) ………………. 422 -KAYNAKÇA…………………………………………………………………...584 İthaf Bu eseri, - “Şakayık-ı Numaniye” ve “Miftah’ul-Ulûm” gibi âbidevî eserler bırakan büyük alim ve mütefekkir Taşköprülü Zade Ahmed Efendi’nin, - “Keşf’uz-Zünûn” gibi abidevî bibliyografik bir eser bırakan büyük Osmanlı alimi ve düşünürü Kâtip Çelebî’nin , - Milletimize “Osmanlı Müellifleri” isimli üç ciltlik büyük anıtsal bir eser hediye eden Bursalı Mehmed Tahir ‘in aziz ruhlarına; -İslâm Medeniyetinin ilim-fikir ve teknolojik eserlerini “Geschichte des Arabischen Schrifttums, C.I-IX, Leiden, 1967-1984 C.X-XIII, Frankfurt, a.M.1984-2007” adıyla bütün dünyaya tanıtan ve halen 13 cildi çıkmış olan bibliyografik eserin ve “İslam’da Bilim ve Teknik” adlı 5 ciltlik kitabın müellifi Prof. Dr. Fuad Sezgin’in, -Osmanlı matematik, astronomi, kimya, coğrafya, Osmanlı tıbbî bilimler ve bilim tarihi literatürlerini yayımlayan İslam Konferansı teşkilatı genel sekreteri Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu’nun azîz hatıralarına ithaf ediyoruz. Süleyman Hayri Bolay-İsmail Köz Prof. Dr. Süleyman Hayri BOLAY’ın Özgeçmişi 1937'de Ermenek'in Dindebol (yeni adı Katranlı) köyünde doğdu. İlkokulun ilk üç sınıfını Ermenek’in Üzümlü köyünde okudu. Babasının Taşkent'in Bolay beldesine öğretmen tayin edilmesi üzerine 4. ve 5. sınıfları orada tamamladı. Ortaokulu ve liseyi Konya'da okudu. 1961 'de A.Ü. İlahiyat Fakültesi’nden mezun oldu. Pamukpınar Öğretmen Okulu’nda, Perşembe Öğretmen Okulu’nda ve Ortaokulu’nda, Ankara İmam-Hatip Lisesi’nde öğretmenlik yaptı. 1967de Milli Eğitim Bakanlığı tarafından araştırmalar yapmak üzere Bağdat’a gönderildi. Askerlikten sonra 1971 martında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesine Felsefe Tarihi asistanı olarak girdi. Prof. Hamdi Rağıp Atademir’in nezaretinde doktora çalışmalarına başladı 1975'de "Aristo Metafiziği ile Gazzalî Metafiziğinin Karşılaştırılması" adlı tezi ile doktorasını verdi. 1979’da "Emile Boutroux’da Zorunsuzluk Doktrini" adlı doçentlik tezini bitirdi. Tezin kabul görmesi üzerine 1980 nisanında “İlmî Nominalizm Karşısında Konvansiyonalizm ve İlmin Değeri Meselesi “ adlı deneme dersiyle doçent oldu. Aynı sene altı ay kadar Sorbon Üniversitesi’nde araştırmalar yaptı. 1982–1983 yıllarında Devlet Planlama Teşkilatı’nda "Milli Kültür Özel İhtisas Komisyonu" üyeliği yaptı. Aynı yıllarda Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi dekan vekilliği ve yardımcılığı yaptı. Konya Yüksek İslâm Enstitüsü’nün fakülteye dönüşmesine katkı sağladı. Fen-Edebiyat Fakültesi’nde ve İlahiyat Fakültesi’nde dersler verdi. 1981 senesinde Atatürk Üniversitesi Felsefe Bölümü’nde “Rönesans ve Yeni Çağ Felsefesi” dersleri verdi. 1983-87 yılları arasında A. Ü. İlahiyat Fakültesi dekan yardımcılığı yaptı. 1984'de Tokat'ta "Ş. İbn Kemal Araştırma Merkezi"ni kurdu. "İbn Kemal", "Türk Tarihinde ve Kültüründe Tokat" sempozyum1arını tertip etti ve tebliğ metinlerini yayımladı. "Melik Ahmet Gazi", "Gazi Osman Paşa", "Dünden Yarına Türk Milli Eğitim Modelleri" konulu sempozyumları düzenledi. Ayrıca muhtelif paneller tertip etti. 1987'de YÖK tarafından profesörlüğe yükseltilerek Hacettepe Üniversitesi Felsefe Bölümü’ne Felsefe Tarihi Anabilim Dalı Başkanı oldu. 1986–1989 yılları arasında Kültür Bakanlığı’nda "Bin Temel Eser" komisyonu başkanlığı görevini yürüttü. Açıköğretim fakültesine bağlı olarak televizyonda 140 bin ilkokul öğretmenine yönelik “Düşünce Tarihi” dersleri verdi. Polis Akademisi’nde 1989-1995 yılları arasında “Sosyolojiye Giriş” dersleri verdi. Gazi Üniversitesi Felsefe Bölümü’nün kuruluşunu hazırladı. 1996'da Gazi Üniversitesi rektörünün daveti üzerine Felsefe Bölümü’nün başına geçti ve 2004 yılında emekli oluncaya kadar bu görevini sürdürdü. Evli ve dört çocuk babası olan Süleyman Hayri Bolay, Fransızca ve Arapça bilmektedir. Yayımlanmış pek çok bilimsel, felsefî makale ve eseri vardır. Batı felsefesi, millî kültür ve Türk düşüncesinin dünü bugünü hakkında pek çok araştırma ve makalesi yayımlanmıştır. S.Hayri Bolay, evli ve dört çocuk babasıdır. Prof. Dr. Süleyman Hayri Bolay’ın Eserleri 1. İçki, Nuhoğlu Yay., Ankara, 1963, 1970 (İlk eseri.), ilaveli 3. baskı, Ankara, 2006. 2. Türkiye’de Ruhcu ve Maddeci Görüşlerin Mücadelesi, Hilmi Ziya Ülken takdim yazısıyla, 4. baskı, Akçağ Yay., Ankara, 1995, 5.baskı Nobel yay., Ankara, 2008. 3. Aristo Metafiziği ile Gazzali Metafiziğinin Karşılaştırılması, 5. Basım, Milli Eğitim Bakanlığı Yay., İstanbul, 2005. 4. Emile Boutroux’ta Zorunsuzluk Doktrini, 2. Baskı. Milli Eğitim Bakanlığı Yay., Ankara, 1999. 5. Felsefe Doktrinleri ve Terimleri Sözlüğü, ilaveli 9. baskı, Akçağ Yay, Ankara, 2004. 6. (Bilimsel Nominalizm Karşısında Konvansiyonalizm) Bilimin Değeri Meselesi, Milli Eğitim Bakanlığı Yay., Poincare’nin “Son Düşünceler” adlı eserinin baş tarafında, İstanbul, 1986.,Genişletilmiş baskı Nobel Yayınevi, Ankara, 2008. 7. Dini- Felsefi Sohbetler, Ferid Kam’dan notlar ilave ederek sadeleştirme, Diyanet Yay., Ankara, 1974,1984. 8. Garp Mütefekkirleriyle İslam Mütefekkirlerinin Mukayesesi, İsmail Hakkı İzmirli’nin aynı adlı eserinin notlar ilavesiyle sadeleştirilmesi, Diyanet Yay., Ankara, 1973 ,1984. 9. Kur’an’da İman, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., 7. Baskı, Ankara, 1999. 10. Lise Felsefe Kitabı, İstanbul, 1994-99, 2004-2007. 11. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Milli Eğitim Bakanlığı Lise II ders kitabı, 1982’den 2005 yılına kadar basılmıştır. 12. Felsefeye Giriş, Akçağ Yay., Ankara, 2004, 2007. 13. Osmanlı’da Düşünce Hayatı ve Felsefe, Akçağ Yay., Ankara, 2005. 14. Ferit Kam, 2. Baskı, Nobel Yay., Ankara, 2007. 15. Makaleler II, Ziya Gökalp’ten notlar ilavesiyle sadeleştirme, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara, 1982. 16. Die Borschaft Des Koran, Almancaya çeviren: H. Achmed Schmiede, Türk Diyanet Vakfı Yay., 4. Baskı, Ankara, 2005. 17. İşçilerimizle Maneviyat Sohbetleri, İstanbul, 1981. 18. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Kazım Sarıkavak ile birlikte, Eğitim fakültelerinin ilköğretim bölümleri için hazırlanmıştır. Gündüz Yay., 2. Baskı, Ankara, 2003. 19. Düşünce ve Uygarlık Tarihi, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yay. No:82, II. Baskı, Eskişehir, 1991, ilk 6 ünite Nabi Avcı tarafından, diğer 12 ünite ise S.H. Bolay tarafından yazılmıştır. 20. Din Eğitimi Raporu, Mümtazer Türköne ile birlikte, Ankara Merkez İmam-Hatip Lisesi Öğrencileri ve Mezunları Vakfı Yayını, Ankara,1995. 21. Felsefe Dünyasında Gezintiler, Nobel Yay., Ankara, 2006. 22. Türk Düşüncesinde Gezintiler, Nobel yay., Ankara, 2007. 23 Türkiye’de Düşünce Yayımları Kaynakça Taraması, İsmail Köz ile Birlikte, Kültür ve Turizm Bakanlığı E-kitap, Ankara, 2008. Yakında çıkacak olanlar: Bilimin Değeri Meselesi, Nobel Yay., Ankara, 2008 Millî Akıl ve Millî Eğitimde Gezintiler Değerler Dünyasında Gezintiler Mehmed Akif’in Fikir Dünyasında Gezintiler Türkiye’de Alevîliğin Meseleleri Etrafında Gezintiler Hazırlanmakta olanlar: 1) Türkiye’de Din Vakıası, 2) Çağdaş Türk Düşünürleri: 2.1. Tanzimat dönemi 2.2. Meşrutiyet dönemi 2.3. Cumhuriyet Dönemi 3) Türkiye’de Dinî Düşüncenin Macerası 4) Mülâkatlarım 5) Hayatın İçinden 6) Vefeyat yahut Dünya Değiştirenler 7) Seyahat Notları Doç. Dr. İsmail KÖZ’ün Özgeçmişi 1967 yılında Terme’de doğdu. Lisans eğitimini 1988 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde tamamladı. Yüksek lisansını aynı üniversitede Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Mantık Bölümü’nde yaptıktan sonra aynı bölümde 2000 yılında doktorasını tamamladı. Doçentliğini 2004 yılında aldı. İngilizce ve Arapça bilen Köz, evli ve iki çocuk babasıdır. A. Ü. İlahiyat Fakültesi Yönetim Kurulu Üyesi olan Köz aynı zamanda Türk Felsefe Derneği Yönetim Kurulu’ndadır. Yayınları: a) Kitap 1- Mantık Felsefesi, Elis Yayıncılık, Ankara, 2003. b) Kitap Bölümleri 1- Felsefenin Mahiyeti, Felsefe, İlitam, Anküzem Yay., Ankara, 2005. 2- Bilgi Teorisi ve Bilim Felsefesi, Felsefe, İlitam, Anküzem Yay., Ankara, 2005. c) Makaleler 1- “Effect of Recent Logical Studies on Modernization of Turkish Thought”, Muslim Education Quarterly,Volume: 23, No.1,UK., 2006. 2- “Sezginin Bilgideki Yeri ve Önemi”, Felsefe Dünyası Dergisi, Sayı: 40, Ankara Aralık 2004, ss. 41- 54 3-“Antikçağda Mümkün Modalitesinin Tanımındaki Bazı Problemler”, Felsefe Dünyası Dergisi, Sayı: 42, Ankara Aralık 2005, ss. 46-64 4- “Modern Türk Düşüncesinde Mantık Çalışmaları”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Ayrıbasım, Cilt: XLIII, Sayı: 1, Ankara 2002, ss. 135-170 5-“Salih Zeki’nin Çağdaş Türk Düşüncesindeki Yeri”, Felsefe Dünyası Dergisi, Sayı: 28, Ankara, 1998- 2, ss. 73-87. 6-“İslam Mantık Külliyatının Teşekkülü”, Felsefe Dünyası Dergisi, Sayı: 30, Ankara, 1999-2, ss. 91- 112. 7-“Aristo Mantığında Formalizm Tartışması”, Felsefe Dünyası Dergisi, Sayı: 34, Ankara, 2001-2, ss.36-60 8- “Aristoteles Mantığı İle Felsefe-Bilim İlişkisi”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Ayrıbasım, Cilt: XLIII, Sayı: 2, Ankara 2002, ss. 355-374 9- “Modal Mantıkta ‘Strict Implication-Material Implication’ (Sıkı Gerektirme-Maddi Gerektirme Teorisi) A. Ü. İlahiyat F. Dergisi, Cilt: XLIV, Sayı: 1, Ankara 2003, ss.161-171 10- “Prof. Dr. Necati Öner’in Biyografisi”, A. Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, Ayrıbasım, Cilt: XL, Ankara 1999, ss. 1-7. 11- “İbn Sina’ya Göre Bilgi Kaynakları”, İslam Felsefesinin Sorunları, Elis Yay., Ankara 2003, ss.195-205 SUNUŞ Gazi Üniversitesi Felsefe Bölümü olarak “Türk Düşünce Yayımları Kaynakçası” adıyla hazırladığımız bu eser en az on iki seneden beri devam eden bir araştırmanın ürünüdür. Uzun zamandan beri böyle bir kaynakçaya büyük ihtiyaç olduğunu düşünerek böyle bir eseri gerçekleştirmek arzusunu taşımaktaydım. Fakat çeşitli engeller ve müsait olmayan şartlar, bu çalışmalara başlamayı geciktirdi. Gecikmiş olmakla beraber daha iyi bir eser ortaya çıkarmaya çalıştık. Biz bu eseri hazırlarken, bir “Felsefe Bibliyografyası” yayımlandı. ∗ Bu eser bir boşluğu doldurmakla beraber, noksanları var. Bir defa sadece Cumhuriyet dönemindeki yayımları ele almış; onların da yalnızca Batı Felsefesiyle ilgili olanlara yer vermiş. Ayrıca, tanınmış bir kısım felsefecilere hiç yer verilmezken, aynı bölümde bulunan bazı felsefecilerin hiç bir eserine ve makalesine de yer verilmemiştir. Bunların yanında eserlerine yer verilen felsefecilerin büyük çoğunluğunun yayımları çok noksan görünmektedir.. Bizim yaptığımız çalışma, Batı felsefesiyle ilgili yayımların ulaşılabilen çok büyük bir çoğunluğunu içine almaktadır; hem de Tanzimat’tan 2007 yılına kadar. Makalelerde Batı felsefesiyle ilgili yayımlarla birlikte şu konulardaki yayımlara da yer verilmiştir. 1-Genel Batı Felsefesiyle ve düşünce hayatıyla ilgili yayımlar 2-Genel İslam Felsefesiyle ve diğer düşünce alanlarıyla ilgili yayımlar 3-Sistematik felsefe konularıyla ilgili yayımlar 4-Genel Türk Felsefesi ve diğer düşünce hayatıyla ile ilgili yayımlar (İslam Öncesi, Selçuklu, Osmanlı, Cumhuriyet dönemleri dahil) 5-Kelam ve Din felsefesiyle ilgili yayımlar 6-Tasavvuf Felsefesi ile ilgili yayımlar 7-Bilim Tarihi ve Mantıkla ilgili yayımlar 8-Dil felsefesi ve anlam felsefesi ile ilgili yayımlar 9-Sanat felsefesi ile ilgili yayımlar 10- Genel Çin ve Hint felsefeleri ve düşüncesi ile ilgili ulaşılabilen yayımlar Bunlar telif-tercüme kitaplar, makaleler ve yüksek lisans, doktora, doçentlik tezlerinden meydana gelmektedir. Bu yayımlar, sistematik felsefe konularına ve düşünce problemlerine göre ∗ Felsefe Bibliyografyası, Türk Felsefe Kurumu Yayınları, Ankara, 2000. de sınıflandırılmıştır. Böylelikle eser konularla ilgili çalışmalarda da rehberlik yapabilecek duruma getirilmek istenmiştir.. Bu kaynakçayı hazırlarken belli başlı eski ve yeni dergiler ve bibliyografyalar taranmıştır. Bu cümleden olarak Tanzimat’tan günümüze; İbret, Hürriyet, Ulûm, Muhbir, Ulum-i İctimaiye ve İktisadiye, Sebilürreşad, Mihrab, Felsefe ve İctimaiyat, Bilgi, Hayat, Darulfünun Edebiyat Fakültesi ve İlahiyat Fakültesi Mecmuaları, Felsefe Yıllıkları, Fikir Hareketleri, Oluş, İnsan, Yeni Adam, İş ve Düşünce, Ülkü, Felsefe Arkivi, Araştırma, Felsefe, Felsefe Dünyası, Felsefe Tartışmaları, Cogito, Felsefe-Logos, Doğu-Batı, İslami Araştırmalar dergisi, Türkiye Günlüğü, Türk Yurdu (1912’den bu yana) Türk Kültürü, Seminer, Edebiyat, Fen-Edebiyat, Hukuk, İktisat, Eğitim, İlahiyat Fakülteleri Dergileri, Milli Kültür Dergisi, Tabula-Rasa, Dini Araştırmalar adlı dergiler, M.E.B ve Kültür Bakanlığı Yayım Katalogları, Namık kemal, Ziya Gökalp bibliyografyaları, Sebîlürreşad katalogu, Makaleler Bibliyografyası imkan nispetinde taranmış, kitabın muhtevasına uygun düşen makaleler ve kitaplar seçilmiştir. Kitapların sayfa numaraları verilmemiştir. Tercüme eserlerin çok az bir kısmının çevireni alınan kaynaklarda belirtilmediği için ayrıca temin edilememiştir. Bunun gibi çok az da olsa yayın tarihi ve yayın yeri tespit edilemeyenler vardır. Yazarlardan soyadı olmayanlar ilk ismine göre yazılmıştır. Uzun süre çalışılmakla beraber, bu eserin de bazı noksanlardan azade kalamamış olduğu görülecektir... Bununla beraber eser hazırlanırken diğer bazı eserlerde görülen yazarların meyline göre yok sayılması zaafından uzak durulmuş ve yazarın bakış açısı, meyli ne olursa olsun, ulaşılabilen bütün makale ve kitaplara mutlaka yer verilmiştir. Bu eserin hazırlanmasında bana yardımcı olan arkadaşlar şunlardır; Araş. Gör. İbrahim Sefa Daşkaya (Gazi Üniv. Fen-Edeb. Fak. Felsefe Bölümü,eski ar.gör.) Araş. Gör. Songül Demir (Gazi Üniv. Fen-Edeb. Fak. Felsefe Bölümü,eski ar.gör.) Araş. Gör. Cevriye Demir Güneş (Gazi Üniv. Fen-Edeb. Fak. Felsefe Bölümü) Araş. Gör. Şule Gece (Muğla Üniv. Felsefe Bölümü) Araş. Gör. Ufuk Bircan (Dicle Üniv. Felsefe Bölümü) Prof.. Dr. Kazım Sarıkavak (Gazi Üniv. Fen-Edeb. Fak. Felsefe Bölümü) Prof.. Dr. Nurten Gökalp (Gazi Üniv. Fen-Edeb. Fak. Felsefe Bölümü) Yrd. Doç. Dr. Ayşe Canatan (Gazi Üniv. Fen-Edeb. Fak. Felsefe Bölümü) Prof. Dr. Recep Kılıç (A.Üniv. İlahiyat Fakültesi Felsefe Bölümü) Doç. Dr. Ayhan Bıçak (İstanbul Üniv. Edeb. Fak. Felsefe Bölümü) Prof. Dr. Şafak Ural (İstanbul Üniv. Edeb. Fak. Felsefe Bölümü) Prof. Dr. Mustafa Yıldırım (Atatürk Üniv. Fen-Edeb. Fak. Felsefe Bölümü) Yrd.doç.dr,Ali Utku, (Atatürk Üniversitesi,Fen-Edebiyat fak.Felsefe bölümü) Prof. Dr. Hüsamettin Erdem (Selçuk Üniv. İlahiyat Fak. Felsefe Bölümü) Doç. Dr. Veli Urhan (Gazi Üniversitesi Felsefe Bölümü) Yrd. Doç. Dr. Ahmet Kamil Cihan (Erciyes Üniv. İlahiyat fakültesi Felsefe Bölümü) Yrd. Doç. Dr. Ahmet Kayacık (Erciyes Üniv. İlahiyat fakültesi Felsefe Bölümü) Prof. Dr. Bilal Dindar (Ondokuz Mayıs Üniv. İlahiyat Fak. Felsefe Bölümü) Prof. Dr. Necmettin Tozlu (Yüzüncü Yıl Üniv. Fen-Edeb. Fak. Eğitim Bilimleri Bölümü) Yrd. Doç. Dr. Bayram Ali Çetinkaya (Cumhuriyet Üniv. İlahiyat Fak.) Doç. Dr. Hüseyin Gazi Topdemir (Ankara Üniv. D.T.C. Fak. Felsefe Bölümü) Doç. Dr. Cemal Güzel (H.Ü. Edeb. Fak. Felsefe Bölümü) Prof. Dr. Ahmet İnam (ODTÜ Felsefe Bölümü bşk.) Prof. Dr. Ömer Naci Soykan (Mimar Sinan Üniv. Felsefe Bölümü) Prof. Dr. Afşar Timuçin (Mimar Sinan Üniv.,Kocaeli Üniv. Felsefe bl. Öğr. Üyesi) Yrd. Doç. Dr. Harun Anay (Marmara Üniv. İlahiyat Fak.) Prof. Dr. Ahmet Cevizci (Uludağ Üniv. Fen-Edeb. Fak. Felsefe Bölümü) Doç. Dr. Medar Atıcı (Galatasaray Üniv. Fen-Edeb. Fak. Felsefe Bölümü.) Özellikle fişleri bilgisayara geçirmekte büyük emek sarfeden Doç. Dr. İsmail Köz (A.Ü.İlahiyat Fakültesi) ile yukarıda isimlerini zikrettiğim arkadaşlara ve ismini zikredemediğim diğer bazı araştırıcılara, eseri dikkatle okuyup çeşitli tavsiyelerde bulunmalarından dolayı Prof. Dr. Ahmet İNAM’a, kitabı baştan sona iki defa kontrol ettiği için Büşra BOLAY EREN’e, eseri internet ortamında bütün dünyaya sunduklarından ve gösterdikleri yakın alâkadan dolayı Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkililerine teşekkürlerimi sunarım. Türkiye’deki felsefe bölümlerinin hepsine mektup gönderildiği halde, maalesef bazı bölümler hiç cevap vermemeyi tercih ettiler. Ama biz o bölümlerin elemanlarının yayınlarına da ulaşabildiğimiz kadarıyla yer verdik. Bazı şahıslara da telefonla defalarca ulaşılıp hatırlatma yapıldığı halde bunlar cevap vermek lütfunda bulunmadılar. Bunların yanında Türkiye’de 35 yayınevine mektup göndererek felsefe yayımlarının listesini istedik. Bunlardan sadece üç yayınevi cevap verdi. Onlar da yayın yeri ve tarihlerini bildirmedikleri için cevaplarındaki bildirilen kitaplar listeye alınamadı yahut tamamlayabildiklerimize yer verildi. Böylelikle mümkün mertebe daha tam bir kaynakça hazırlamaya çalıştık. Umarım, başarılı olacak. Kitaplar 2007 yılına kadar imkân nispetinde noksan da olsa takip edildi. Makaleler ve tezler, 2007 yılına kadar takip edilemedi, onlar daha geride kaldı. Yine de bir ölçüde ihtiyacı karşılayacak mahiyette oldukları söylenebilir.. Gayret bizden, takdir sizlerden. 10 Aralık 2007, Ankara Prof. Dr. Süleyman Hayri Bolay FOREWORD We (Department of Philosophy of Gazi University) prepared a book whose title is “Bibliography of Turkish Thought Works”. We managed to prepare this work after sevenyear effort. We had been working for seven years. I had been thinking to realize such a study for along time, as there was a gap in this field. But various obstacles and occupations delayed it, but in spite of this we tried to prepare better work. While we were preparing this work, a pilosophical bibliography was published. Although this work is important, it is incomplate in many aspects. It contains only studies published in the period of Turkish Republic. In addition, it is restricted to philosophical studies; furthermore this book does not contain works of some famous Turkish philosopher and the book and articles of the most turkish philosopher are very incomplate. Our work has a wide list of books and articles which are published in a long period from Tanzimat to these days (2003) Our study contains these studies: 1- works on Western philosophy 2- works on Islamic philosophy 3- works on History of Turkish Thought (pre Islamic period, Selcuklu and Ottoman period and Turkish Republic Period) 4- works on Islamic theology 5- works on philosophy of religion 6- woks on logic and history of science Our study is composed of books, articles, master thesis, Ph D thesis and Associate profesör thesis. Books, articles and thesis’ are listed according to the surname of outhors. In addition, we put the books in order according to ssitematic subjets and problems of thought in case it can guide to new studies. In preparing this bibliography, old and new journals and bibliographies were searched for. In this way the following journals and books were scanned: İbret, Hürriyet, Ulum, Muhbir, Ulum-i İctimaiye ve İktisadiye, Sebilürreşad, Mihrab, Felsefe ve İctimaiyat, Bilgi, Hayat, Darulfünun Edebiyat Fakültesi ve İlahiyat Fakültesi Mecmuaları, Philosphical Annuals, Fikir Hareketleri, Oluş, İnsan, Yeni Adam, İş ve Düşünce, Ülkü, Felsefe Arkivi, Araştırma, Felsefe, Felsefe Dünyası, Felsefe Tartışmaları, Cogito, Felsefe-Logos, Doğu-Batı, İslami Araştırmalar Dergisi, Türkiye Günlüğü, Türk Yurdu (from 1912), Türk Kültürü, Seminer, Edebiyat, Fen-Edebiyat, Hukuk, İktisat, Eğitim, Reviews of the Faculties of Divinity, Milli Kültür, Tabula-Rasa, Dini Araştırmalar, Publication Catalogue of Ministry of Culture and Ministry. of National Education. Althogh we have been working for along time, there can be some mistakes and deficiencies. While the book were being prepared, all journals and books within the reach were registered. The following colleagues contributed to us in preparing this study: Araş. Gör. İbrahim Sefa Daşkaya (Gazi University, Faculty of Letters and Science, Department of Philosophy ) Araş. Gör. Songül Demir (Gazi University, Faculty of Letters and Science, Department of Philosophy) Araş. Gör. Cevriye Demir Güneş (Gazi University, Faculty of Letters and Science, Department of Philosophy) Araş. Gör. Şule Gece (Muğla University, Department of Philosophy) Araş. Gör. Ufuk Bircan (Dicle University, Department of Philosophy) Associated Prof. Dr. Kazım Sarıkavak (Gazi University, Faculty of Letters and Science, Department of Philosophy) Associated Prof. Dr. Nurten Gökalp (Gazi University, Faculty of Letters and Science, Department of Philosophy) Associated Prof. Dr. Ayşe Canatan (Gazi University, Faculty of Letters and Science, Department of Philosophy) Prof. Dr. Recep Kılıç (A.University, Faculty of Divinity) Associated Prof. Ayhan Bıçak (İstanbul University, Faculty of Letters and Science, Department of Philosophy) Prof. Dr. Şafak Ural (İstanbul University, Faculty of Letters and Science, Department of Philosophy) Prof. Dr. Mustafa Yıldırım (Atatürk University, Faculty of Letters and Science, Department of Philosophy) Prof. Dr. Hüsamettin Erdem (Selçuk University, Faculty of Divinity) Associated Prof. Dr. Veli Urhan (Dokuz Eylül University, Faculty of Divinity) Associated Prof. Dr. Ahmet Kamil Cihan (Erciyes University, Faculty of Divinity) Associated Prof. Dr. Ahmet Kayacık (Erciyes University, Faculty of Divinity) Prof. Dr. Bilal Dindar (Ondokuz Mayıs University, faculty of Divinity) Prof. Dr. Necmettin Tozlu (Yüzüncü Yıl University. Faculty of Letters and Science, Department of Education) Associated Prof. Dr. Bayram Ali Çetinkaya (Cumhuriyet University, Faculty of Divinity) Associated Prof. Hüseyin Gazi Topdemir (Ankara University, Faculty of D.T.C. Department of Philosophy) Associated Prof. Dr. Cemal Güzel (Hacette University, Faculty of Letters, Department of Philosphy) Prof. Dr. Ahmet İnam (Middle East Tecnical University, Department of Philosophy) Prof. Dr. Ömer Naci Soykan (Mimar Sinan University, Department of Sociology) Prof. Dr. Afşar Timuçin (Mimar Sinan University) Associated Prof. Dr. Harun Anay (Marmara University, Faculty of Divinity) Prof. Dr. Ahmet Cevizci (Uludağ University, Faculty of Letters and Science, Department of Philosophy) Associated Prof. Dr. Medar Atıcı (Galatasaray University, Faculty of Letters and Science, Department of Philosophy) Thanks to all colleagues whose name is mentioned or not. Although we had written to all departments of Philosophy in all Universities, some of them unfortunately didn’t reply. Nevertheless the works of colleagues in these University are also included. In addition, we sent letters to thirty five Publication house, but few of them replied and sent their publication lists. Most of these lists didn’t have publication place and date. For this reason we could not use all of the list. In the end of this hard procedure we have managed to complate our study. We hope it will be useful and succesful. Prof. Dr. Süleyman Hayri BOLAY KISALTMALAR A.B.D. : Amerika Birleşik Devletleri A.K.M. : Atatürk Kültür Merkezi A.Ü.D.T.C.F. : Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi A.Ü.İ.F. : Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi A.Ü.S.B.F. : Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Bak. : Bakanlığı Bsk. : Baskı C. : Cilt Çev. : Çeviren D.İ.B. : Diyanet İşleri Başkanlığı D.Ü.İ. Fak. : Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Der. : Derneği Diğ. : Diğerleri E. Ü. : Ege Üniversitesi eds. : Editors Ens. : Enstitü Er. Ü. G. Nesibe Tıp T. Ens: Erciyes Üniversitesi Gevher Nesibe Tıp Tarihi Enstitüsü Fak. : Fakülte H. : Hicri H.Ü. : Hacettepe Üniversitesi Haz. : Hazırlayan İ.T.Ü : İstanbul Teknik Üniversitesi İ.Ü. : İstanbul Üniversitesi İ.Ü.Ed.Fak. : İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi K.K. : Kazım Karabekir Mat. : Matbaa M.E.B : Milli Eğitim Bakanlığı M.E.G.S.B. : Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı M.Ü.İ. Fak. : Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi O.D.T.Ü. : Orta Doğu Teknik Üniversitesi Org. : Organized pp. : Page to Page S.Ü.İ.Fak. : Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Sad. : Sadeleştiren s. : Sayfa th. : Tarihsiz T. K. Araş. Ens. : Tarih Kurumu Araştırma Enstitüsü T.D.K. : Türk Dil Kurumu T.D.V. : Türkiye Diyanet Vakfı T.T.K. : Türk Tarih Kurumu Trc. : Tercüme U.Ü. : Uludağ Üniversitesi vd., : Ve Diğerleri Y. K. Yay. : Yapı Kredi Yayınları Yay. : Yayını y.y. : Yayınyeri yok
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder