Taşköprîzade Ahmed Efendi Külliyatı

Hüseyin Öztürkhuseyinozturk@yeniakit.com.tr09 Ocak 2017

“Hikmet, mü’minin yitik malıdır, bulduğu yerde onu almaya, kullanmaya hakkı vardır”.

Bu hadis-i şerifin gereğini yerine getirebilsek, dünyamızla ahiretimize dair; “anlayışımız, kavrayışımız ve yaşayış” biçimimiz herhalde çok değişir ve istikamete girer.

Bugün tanıtmaya çalışacağım eserler, işte bu hadis-i şerifin izini süren ve gereğini yerine getirenlerin hazırladığı kitaplardan oluşmakta.

İslam’ı diğer inançlardan ayıran en önemli özellik; inançta, ibadette ve insan ilişkilerinde bilgiye, bilime, akla ve düşünmeye geniş yer vermesidir.

Allah’ın yüce varlığını ve yaratıcılığını insan düşünerek, gözleyerek, anlayarak inanabilir. Bu gerçek 14 asırdan beri, İslam bilginleri tarafından yazılmış ve anlatılmıştır.

Bir bilgemiz şöyle buyurur:

“Kur’an-ı Kerim’de insanın inancında, ibadetinde, hayatında ve tüm davranışlarında aklını kullanması, devamlı bilgisini artırması, arayış niyetiyle bilgilenmeyi istemesi ve özlemesi, bir gereklilik değil, Müslüman olmanın gereğidir”.

•

Malum bizim medeniyetimiz, inkılaplar adı altında kesintiye uğrayıncaya kadar bu minval üzere hareket etmiş ve İslam medeniyetinin varlığını, hükmettiği topraklarda ikamesini sağlamıştır.

Yaklaşık yüzyıl önce medeniyetimizi kuran değerlerimizin ters yüz edilmesiyle, tarihimiz başta olmak üzere dini ve milli tüm kültürel kodlarımızın kayda alındığı ciltler dolusu pek çok eserimiz, kütüphane raflarına mahkûm olmuştur.

Şimdi o raflarda duran yitik emanetlerimiz, uzmanlarınca indirilerek, yeniden kültür ve eğitim tarihimize kazandırılmakta.

Bu konuda Medeniyet Üniversitesi,İlmi Etüdler Derneği ve İstev Vakfı işbirliği yaparak, Taşköprîzade Ahmet Efendi’nin eserleri hakkında önce sempozyum yaptı, sonra da kitaplarını tercüme ederek kitaplarını yayınladı.

Sempozyum ve yayınların koordinasyonunu yürüten Prof. Dr. İhsan Fazlıoğlu,“Osmanlı düşüncesinde akli ilimler söz konusu olduğunda, XVI. yüzyılda iki önemli damar karşımıza çıkar” diyor.

Bunlardan birinin matematik bilimleri, diğerinin de nazari ilimler olduğunu belirterek, bu damarlardan ilkinin, Takiyuddîn Raşid, ikincisini de Taşköprîzade Ahmet Efendi’nin temsil ettiğini söyler.

Taşköprîzade, Osmanlı ilim ve düşünce hayatının en önemli ve velût isimlerinden biri olup, özellikle Gazzâlî ve Fahreddîn Râzî sonrasında gündeme gelen yeni problemleri, müstakil eserler dâhilinde ele alarak tartışmış ve yeni çözüm arayışları içerisine girmiştir.

Taşköprîzade’nin yazma halinde bulunan ve neşredilen eserleri, Osmanlı’nın; sosyal, siyasal, ekonomik ve bilimsel hayatına yön veren bilgilerden müteşekkildir. 

Bu eserlerle, Osmanlı düşüncesinin neredeyse hiç ışık tutulmamış kaynakları gün yüzüne çıkarılmış ve genel olarak İslam düşüncesinin XVI. asırdaki görünümleri keşfedilmiş. 

•

Eserlerden bir kaçının ismini zikredelim:

 “Faydalı İlimlerin Niteliklerini Kuşatan Risale”. “Ahlak Ve Siyaset Risaleleri”. “Felsefe Risaleleri”.

Yazıyı yine Fazlıoğlu’nun ifadesiyle bitirelim: “Geçmişimizle ilgileniyoruz, çünkü millet olarak geleceğimizle ilgili hesaplarımız var”.

Kitaplar hakkında Medeniyet Yayınları; 0216- 280 33 33