ABD PAZARI’NA İHRACAT SEFERBERLİĞİ

Türkiye'nin Almanya'dan  sonra ikinci en büyük ihracat pazarı olan devasa ABD pazarındaki fırsatların değerlendirilmesi açısından ABD 'nin 2000 yılı ithalat verileri; en çok ithalat yapılan 20  ihracatçı ülke ile  en çok ithalatı yapılan 20 ürün esas alınarak analiz edilmiş ve öneriler getirilmiştir.

ABD 2000 yılında  1,216,888,000,000 dolarlık ithalat yapmıştır. 1999 yılına göre ithalat %18.76 artış göstermiştir. Bu ithalatın %83 ü aşağıda listelenen 20 ülkeden yapılmıştır.

                       TABLO 1

 ABD NİN EN ÇOK İTHALAT YAPTIĞI 20 ÜLKE

Sıra	Ülke	Milyon Dolar
1	Kanada	229,209.00
2	Japonya	146,577.00
3	Meksika	135,911.00
4	Çin	100,063.00
5	Almanya	58,737.00
6	İngiltere	43,459.00
7	Tayvan	40,514.00
8	Güney Kore	40,300.00
9	Fransa	29,782.00
10	Malezya	25,568.00
11	İtalya	25,050.00
12	Singapur	19,186.00
13	Venezüella	18,648.00
14	İrlanda	16,410.00
15	Tayland	16,389.00
16	Suudi Arabistan	14,219.00
17	Filipinler	13,937.00
18	Brezilya	13,855.00
19	İsrail	12,975.00
20	Hong Kong	11,452.00
Toplam 1-20		1,012,241.00
Genel Toplam		1,216,888.00
% 1-20		83%

Kaynak: World Trade Atlas 2001

Ülkemizin ABD pazarına ihraç imkanlarının araştırılması açısından, ABD 'nin en çok ithalat yaptığı ilk 20 ülke arasından  bellibaşlı ülkeler seçilerek trendler analiz edilmiştir. Bu ülkeler Asya-Pasifik bölgesinden Çin, Tayvan, Kore, Malezya, Singapur, Tayland, Filipinler, Hong Kong Avrupa' dan İtalya Ortadoğu' dan İsrail dir. Ayrıca Türkiye'nin ABD 'ne ihracatı da analiz edilmiştir.   

ABD 'ne ihracat sıralamasında 4.sırada yeralan Çin 100 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirirken,  7.sırada yeralan Tayvan  40,5 milyar dolar, 8,sırada yeralan Güney Kore  40,3 milyar dolar, 10,sırada yeralan Malezya 25,6 milyar dolar, 11.sırada yeralan Italya 25 milyar dolar, 12.sırada yeralan Singapur  19,2 milyar dolar, 15.sırada yeralan Tayland  16,4 milyar dolar, 17.sırada yeralan Filipinler  13,937.00 milyar dolar, 19.sırada yeralan           Israil 13  milyar dolar, 20.sırada yeralan Hong Kong 11,4 milyar dolar ihracat gerçekleştirmiştir.

Türkiyeden yapılan ithalat 3 milyar dolar olup, ülkemiz sıralamada 43.sırada yeralmıştır. 

Çin, Tayvan, Kore, Malezya ilk 10 ülke arasında yeralırken, İtalya, Singapur, Tayland, Filipinler, İsrail ve Hong Kong ilk 20 ülke arasında yeralmıştır. 

Sıralamada ilgi çekici diğer bir husus, nüfusları 10 milyonun altında olan Singapur, İrlanda, İsrail, Hong Kong gibi küçük nüfuslu ülkelerin ilk 20 ülke arasında yeralmış olmasıdır.

Diğer bir ilgi çekici husus ise ABD, Kanada ve Meksika arasında NAFTA Serbest Ticaret Antlaşmasının yürürlüğe girmesini takiben, ABD'nin ithalatında Kanada'nın birinci ve Meksika'nın ise üçüncü sıraya yerleşmesidir. 100 milyon nüfuslu Meksika, ABD'ne 136 milyar dolarlık ihracat yapmaktadır.  Antlaşma neticesinde Meksika bir "İhracat Kaplanı" haline gelmiştir. AB ile Gümrük Birliği Antlaşmasının neden Türkiye'nin AB'ne ihracatında büyük sıçramalar yaratmadığı hususu ayrı bir araştırma konusudur. 

Madde bazında ilk 20 ithal kalemi ise aşağıda listelenmiştir. Bu kalemler toplam ithalatın %84 ünü teşkil etmiştir.

TABLO  2

 ABD NİN EN ÇOK İTHAL ETTİĞİ 20 ÜRÜN

Sıra	GTİP	Ürün	Milyon Dolar
1	85	Elektrikli Makina ve Cihazlar,Aksam ve Parçaları	186,099
2	84	Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar	180,908
3	87	Kara Taşıtları ve bunların aksam parçaları	163,854
4	27	Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar	133,730
5	90	Optik Alet ve Cihazlar	36,620
6	98	Çeşitli eşyalar	34,623
7	62	Örülmemiş Giyim eşyası	32,801
8	29	Organik Kimyasal Ürünler	30,495
9	71	İnciler,Kıymetli Taş ve Metal Mamulleri,Madeni Paralar	29,923
10	61	Örme giyim eşyası	26,405
11	94	Mobilyalar	23,833
12	95	Oyuncaklar,Oyun ve Spor Malzemeleri,Aksam ve Parçaları	19,254
13	39	Plastik ve mamulleri	19,088
14	88	Hava taşıtları,Uzay Araçları,Aksam ve Parçaları	18,167
15	44	Ağaç ve ahşap eşya	15,453
16	48	Kağıt ve karton	15,390
17	64	Ayakkabılar	14,854
18	72	Demir ve çelik	14,665
19	73	Demir ve çelikten eşya	14,150
20	99	Çeşitli eşyalar	13,818
TOPLAM 1-20			1,024,130
GENEL TOPLAM			1,216,888
% 1-20			84%

Kaynak:World Trade Atlas 2001

Sözkonusu 20 ürün ABD'nin toplam ıthalatının %84 ünü teşkil etmiştir. Sıralamadaki ilk 4 ürün - Elektrikli Makina ve cihazlar, Makinalar, Kara Taşıtları, Mineral Yakıtlar ve Mineral Yağlar- ise toplam ithalatın %54.6 sını teşkil etmiştir.

TABLO  3

ABD NİN EN ÇOK İTHALAT YAPTIĞI SEÇİLMİŞ  ÜLKELERDEN                EN ÇOK İTHAL EDİLEN İLK 5 ÜRÜN 

CH	TW	KR	ML	IT	SN	TH	PH	ISR	HK	TR
85	84	85	85	84	84	85	85	71	61	61
84	85	84	84	71	85	84	84	85	62	62
95	73	87	40	94	98	03	62	84	85	71
64	87	62	27	64	90	61	61	90	71	63
94	94	61	94	85	29	71	42	98	98	72

Kaynak:World Trade Atlas 2001

Elektrikli makina ve cihazlar Çin, Kore, Malezya, Tayland, Filipinler'in ihracatında ençok ihraç edilen birinci ürün olarak yeralırken   Tayvan, Singapur ve İsrail'in  ihracatında en çok ihraç edilen ikinci  ürün olarak yeralmıştır.

Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar Tayvan, İtalya ve Singapurun ihracatında ençok ihraç edilen birinci ürün olarak yeralırken   Çin, Kore, Malezya, Tayland ve Filipinlerin Tayvan, Singapur ve İsrail'in  ihracatında en çok ihraç edilen ikinci  ürün olarak yeralmıştır.

İnciler,Kıymetli Taş ve Metal Mamulleri,Madeni Paralar  İsrail'in ihracatında  ençok ihraç edilen birinci ürün olarak yeralırken   İtalya'nın   ihracatında en çok ihraç edilen ikinci  ürün ve Türkiye'nin ihracatında  en çok ihraç edilen üçüncü ürün  olarak yeralmıştır.

Örme giyim eşyası  Türkiye ve Hong Kong'un  ihracatında  ençok ihraç edilen birinci ürün olarak yeralmıştır. 

Örülmemiş giyim eşyası  Türkiye ve Hong Kong'un  ihracatında  ençok ihraç edilen ikinci ürün olarak yeralmıştır. 

                                               TABLO  4

ABD' NİN EN ÇOK İTHALAT YAPTIĞI SEÇİLMİŞ  ÜLKELERDEN                EN ÇOK İTHAL EDİLEN İLK 5 ÜRÜNÜN FREKANS DAĞILIMI 

                                    

GTİP    Frekans	Ürün
85            10	Elektrikli makina ve cihazlar
84            9	Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar
61            5	Örme giyim eşyası
71            5	İnciler,Kıymetli Taş ve Metal Mamulleri,Madeni Paralar
62            4	Örülmemiş giyim eşyası
94            4	Mobilyalar
64            2	Ayakkabılar
87            2	Kara Taşıtları ve bunların aksam parçaları
90            2	Optik alet ve cihazlar
98            3	Çeşitli eşyalar
03            1	Balıklar,Kabuklu Hayvanlar,Yumuşakçalar,Diğer Omurgasızlar
27            1	Mineral Yakıtlar, Mi'neral Yağlar
29            1	Organik Kimyasal Ürünler
39            1	Plastik ve plastikten mamul eşya
40            1	Kauçuk ve kauçuktan eşya
42            1	Deri eşya
63            1	Dokumaya elverişli maddelerden hazır eşya
72            1	Demir ve çelik
73            1	Demir ve çelikten eşya
95            1	Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri, aksam ve parçaları

Kaynak:World Trade Atlas 2001

Sözkonusu ülkelerin ve Türkiye'nin (toplam 11 ülke) ABD'ne ihracatında ilk 5 sırada yeralan ürünler  aşağıda sıralanmıştır.

Elektrikli makina ve cihazlar 10 ülkenin, ilk 5 ürünü arasında yeralmıştır. 

Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar 9 ülkenin, ilk 5 ürünü arasında yeralmıştır. 

Örme giyim eşyası 5  ülkenin, ilk 5 ürünü arasında yeralmıştır. 

İnciler, Kıymetli Taş ve Metal Mamulleri, Madeni Paralar  5 ülkenin, ilk 5 ürünü arasında yeralmıştır. 

Örülmemiş giyim eşyası 4 ülkenin, ilk 5 ürünü arasında yeralmıştır. 

Mobilyalar 4 ülkenin, ilk 5 ürünü arasında yeralmıştır. 

Ayakkabılar 3  ülkenin, ilk 5 ürünü arasında yeralmıştır.

Çeşitli eşyalar 3  ülkenin, ilk 5 ürünü arasında yeralmıştır.

TABLO  6

ABD' NİN EN ÇOK İTHALAT YAPTIĞI SEÇİLMİŞ  ÜLKELERDEN  

           EN ÇOK İTHAL EDİLEN İLK 20 ÜRÜNÜN FREKANS DAĞILIMI

GTİP    Frekans	Ürün
84            11	Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar
62            11	Örülmemiş giyim eşyası
61            11	Örme giyim eşyası
85            10	Elektrikli makina ve cihazlar
90            10	Optik alet ve cihazlar
39            9	Plastik ve plastikten mamul eşya
98            9	Çeşitli eşyalar
71            8	İnciler,Kıymetli Taş ve Metal Mamulleri,Madeni Paralar
94            8	Mobilyalar
99            8	Çeşitli eşyalar
42            7	Deri eşya
87            7	Kara Taşıtları ve bunların aksam parçaları
95            7	Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri, aksam ve parçaları
27            6	Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar
73            6	Demir ve çelikten eşya
29            5	Organik Kimyasal Ürünler
40            5	Kauçuk ve kauçuktan eşya
63            5	Dokumaya elverişli maddelerden hazır eşya
03            4	Balıklar,Kabuklu Hayvanlar,Yumuşakçalar,Diğer Omurgasızlar
54            4	Dokumaya Elverişli Suni ve Sentetik İifler
64            4	Ayakkabılar
72            4	Demir ve çelik
82            4	Adı Metallerden Aletler,Bıçakçı Eşyası,Sofra takımları
88            4	Hava taşıtları,Uzay Araçları,Aksam ve Parçaları
44            3	Ağaç ve Ağaçtan Mamul Eşya;Odun Kömürü
69            3	Seramik Mamulleri
83            3	Adı Metallerden Çeşitli Eşya
96            3	Çeşitli Eşya

Kaynak:World Trade Atlas 2001

TABLO  7

ABD' NİN EN ÇOK İTHALAT YAPTIĞI SEÇİLMİŞ  ÜLKELERDEN  

EN ÇOK İTHAL EDİLEN İLK 20 ÜRÜNÜN TÜRKİYE’NİN ABD’NE          İHRACATINDAKİ SIRALAMASI

GTİP    Sıra	Ürün
84            6	Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar
62            2	Örülmemiş giyim eşyası
61            1	Örme giyim eşyası
85            22	Elektrikli makina ve cihazlar
90            43	Optik alet ve cihazlar
39            27	Plastik ve plastikten mamul eşya
98            17	Çeşitli eşyalar
71            3	İnciler,Kıymetli Taş ve Metal Mamulleri,Madeni Paralar
94            29	Mobilyalar
99            37	Çeşitli eşyalar
42            18	Deri eşya
87            13	Kara Taşıtları ve bunların aksam parçaları
95            76	Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri, aksam ve parçaları
27            9	Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar
73            21	Demir ve çelikten eşya
29            36	Organik Kimyasal Ürünler
40            31	Kauçuk ve kauçuktan eşya
63            4	Dokumaya elverişli maddelerden hazır eşya
03            48	Balıklar,Kabuklu Hayvanlar,Yumuşakçalar,Diğer Omurgasızlar
54            14	Dokumaya Elverişli Suni ve Sentetik İifler
64            63	Ayakkabılar
72            5	Demir ve çelik
82            73	Adı Metallerden Aletler,Bıçakçı Eşyası,Sofra takımları
88            20	Hava taşıtları,Uzay Araçları,Aksam ve Parçaları
44            54	Ağaç ve Ağaçtan Mamul Eşya;Odun Kömürü
69            25	Seramik Mamulleri
83            42	Adı Metallerden Çeşitli Eşya
96            57	Çeşitli Eşya

Kaynak:World Trade Atlas 2001

TABLO  8

ABD' NİN EN ÇOK İTHALAT YAPTIĞI SEÇİLMİŞ  ÜLKELERDEN  

EN ÇOK İTHAL EDİLEN İLK 20 ÜRÜN İLE İLGİLİ TÜRKİYE'NİN  ABD’NE İHRACATINDAKİ DEĞİŞİM ORANLARI-%OLARAK (1999/2000)

GTİP    Değişim	Ürün
84            +16%	Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar
62            +46%	Örülmemiş giyim eşyası
61            +13%	Örme giyim eşyası
85            +83%	Elektrikli makina ve cihazlar
90           +111%	Optik alet ve cihazlar
39            +7%	Plastik ve plastikten mamul eşya
98            -78%	Çeşitli eşyalar
71            +41%	İnciler,Kıymetli Taş ve Metal Mamulleri,Madeni Paralar
94            +33%	Mobilyalar
99            +16%	Çeşitli eşyalar
42            +41%	Deri eşya
87            +47%	Kara Taşıtları ve bunların aksam parçaları
95            +4%	Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri, aksam ve parçaları
27           +198%	Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar
73           +91%	Demir ve çelikten eşya
29            +14%	Organik Kimyasal Ürünler
40           +210%	Kauçuk ve kauçuktan eşya
63            +35%	Dokumaya elverişli maddelerden hazır eşya
03            +5%	Balıklar,Kabuklu Hayvanlar,Yumuşakçalar,Diğer Omurgasızlar
54            +32%	Dokumaya Elverişli Suni ve Sentetik İifler
64            +30%	Ayakkabılar
72            +52%	Demir ve çelik
82            -31%	Adı Metallerden Aletler,Bıçakçı Eşyası,Sofra takımları
88           +835%	Hava taşıtları,Uzay Araçları,Aksam ve Parçaları
44           +202%	Ağaç ve Ağaçtan Mamul Eşya;Odun Kömürü
69            +13%	Seramik Mamulleri
83            -5%	Adı Metallerden Çeşitli Eşya
96            -19%	Çeşitli Eşya

Kaynak:World Trade Atlas 2001

Çeşitli eşyalar,  Adi metallerden çeşitli eşya ve Çeşitli eşya ürün gruplarında düşüşler yaşanırken, en yüksek artışlar Hava Taşıtları, Uzay Araçları, Kauçuk ve kauçuktan eşya, Ağaç ve ağaçtan mamul eşya,  Mineral yakıtlar ve Mineral Yağlar, Optik alet ve cihazlar, Demir ve çelikten eşya, Elektrikli makina ve cihazlar ürün gruplarında gerçekleşmiştir.

TABLO  9

TÜRKİYENİN ABD’NE İHRACATINDAKİ İLK 5 ÜRÜN GRUBU

GTİP    Sıra	Ürün
61            15	Örme giyim eşyası
62            18	Örülmemiş giyim eşyası
71            18	İnciler,Kıymetli Taş ve Metal Mamulleri,Madeni Paralar
63              7	Dokumaya elverişli maddelerden hazır eşya
72            22	Demır ve Çelik

Türkiye’nin ABD’ne ihracatındaki ilk 5 ürün grubu Örme giyim eşyası,

Örülmemiş giyim eşyası, İnciler,Kıymetli Taş ve Metal Mamulleri, Madeni Paralar,

Dokumaya elverişli maddelerden hazır eşya, Demır ve Çeliktir.

Örme giyim eşyası ile ilgili olarak ABD’nin ithalatında ilk 5 ülke Meksika, Hong Kong, Çin, Honduras ve Tayvan’dır. Türkiye 15.sırada yeralmıştır.

Örülmemiş giyim eşyası ile ilgili olarak ABD’nin ithalatında ilk 5 ülke Meksika, Çin, Hong Kong , Dominik Cumhuriyeti ve Endonezya’dır. Türkiye 18.sırada yeralmıştır.

İnciler,Kıymetli Taş ve Metal Mamulleri,Madeni Paralar ile ilgili olarak ABD’nin ithalatında ilk 4 ülke İsrail, Hindistan, Kanada ve Belçika’dır. Türkiye 18.sırada yeralmıştır.

Dokumaya elverişli maddelerden hazır eşya ile ilgili olarak ABD’nin ithalatında ilk 5 ülke Çin, Meksika, Pakistan, Hindistan ve Tayvan’dır. Türkiye 7.sırada yeralmıştır.

Demir ve Çelik  ile ilgili olarak ABD’nin  ithalatında ilk 3 ülke Kanada, Brezilya ve Meksika’dır. Türkiye 22.sırada yeralmıştır.

ÖNERİLER

ABD, Türkiye'nin ikinci en büyük ihracat pazarı olmasına rağmen, gerçekleştirdiğimiz 3 milyar dolarlık ihracatın, seçilen ülkelerle  karşılaştırıldığında oldukça düşük düzeyde kaldığı görülmektedir. Örneğin, bölgesel komşumuz İsrail, ABD'ne 13 milyar dolara yakın ihracat gerçekleştirmiştir. Türkiye'nin ABD'ne ihracatı 2000 yılında %11 artarken, İsrail'in ihracatı %31.5 artış göstermiştir. Yine sıralamada 20.sırada yeralan Hong Kong

(ABD'ne ihracatındaki ilk 5 ürün arasındaki 3 ürün Türkiye ile benzerlik göstermektedir) 11,5 milyar dolarlık ihracat yapmıştır.

Toplam nüfusları Türkiye'den ancak bir miktar fazla  olan Asya Kaplanları (Kore,Tayvan, Hong Kong, Singapur) 2000 yılında ABD'ne toplam 111.5 milyar dolarlık ihracat yapmışlardır. Bölgemizdeki kaplanlık rolü ise 6 milyon nüfuslu İsrail tarafından üstlenilmiş gözükmektedir.

10 milyar dolarlık ihracat hedefinin hızla  aşılarak,  Türkiye'nin ilk 20 ülke arasına girmesi hedeflenmelidir.

İncelediğimiz ülkelerden toplam 9'unun ABD'ne ihracatında birinci veya ikinci sırada yeralan Elektrikli makina ve cihazlar ile Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ürün grubu ihracatımızda ivedi artışlar sağlanarak bu ürünlerin ABD'ne ihracatımızda ilk 5 ürün arasına girmesi hedeflenmelidir.  ABD'nin ithalatında bu ürünlerin payı %30'dur.

İncelediğimiz ülkelerin ABD'ne ihracatında ilk 5 ürün arasında sıklıkla yeralan Mobilyalar, Ayakkabılar, Kara Taşıtları ve bunların aksam parçaları, Optik alet ve cihazlar ürün grubu ihracatlarında artışlar hedeflenmelidir.

İncelediğimiz ülkelerin ABD'ne ihracatında ilk 20 ürün arasında sıklıkla yeralan

aşağıdaki ürünlerin ihracatında artışlar hedeflenmelidir:

Plastik ve plastikten mamul eşya

Deri eşya

Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri

Mineral yakıtlar, mineral yağlar

Demir ve çelikten eşya

Organik kimyasal ürünler

Kauçuk ve kauçuktan eşya

Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar, diğer omurgasızlar

Dokumaya elverişli suni ve sentetik lifler

Adi metallerden aletler, bıçakçı eşyası, sofra takımları

Hava taşıtları, uzay araçları

Ağaç ve ağaçtan mamul eşya

Seramik mamulleri

   Adi metallerden çeşitli eşya

Çeşitli eşya

Böylelikle %50’sine yakın bir oranını tekstil sektörü ürünlerinin teşkil ettiği ABD’ne ihraç ürünleri kompozisyonumuz çeşitlendirilmiş olacaktır.

TABLO  10

YÜKSELEN PAZAR KATEGORİSİNDEKİ 10 ÜLKEDEN ABD’NİN    İTHALATI(2000)

Sıra	Ülke	Milyon Dolar
3	Meksika	135,911
4	Çin	100,063
8	Kore	40,300
18	Brezilya	13,855
21	Hindistan	10,686
23	Endonezya	10,385
35	G.Afrika	4,204
41	Arjantin	3,102
43	Türkiye	3,042
62	Polonya	1,040

ABD Yönetimi tarafından “Yükselen 10 Pazar”  olarak tespit edilen ülkelerden ABD’nin  2000 yılı ithalatı ile ilgili tablodan da görüleceği üzere, sıralamada Türkiye 9.sırada yeralmıştır. ABD’ne 10 milyar dolarlık ihracat hedefinin aşılarak ilk 5 ülke arasına girilmesi hedeflenmelidir. 

1990'lı yıllarda dışa açılma ve ihracat politikalarının terkedilmesi, Türkiye'yi bugünkü derin kriz ortamına sürüklemiştir. Krizden ancak 1980'li yılların"İhracat Kaplanı" politikalarına dönüş sağlanarak çıkılabilecektir. "Dünyanın kilidi" konumundaki stratejik bir coğrafyada yeralan Türkiye'nin, bir numaralı siyasi müttefiki  olan ABD'nin  devasa pazarına yönelik ihracat seferberliğini başlatması, ülkemize yabancı sermaye akışını da beraberinde getirecektir. ABD ile Çin arasında cereyan eden son casus uçak krizi, ABD ithalatında Çin'e artan bağımlılık neticesinde, alternatif ülkelerden alım yapılmasınin stratejik önem ve zorunluluğunu  ABD'nin gündemine getirmiştir.