30 Ocak 2021 Cumartesi

Üniversite, Akademi, Eğitim Tarihi: Adnan Gümüş


 

MS 529 da ne oldu?

Ünlü Galile, evrenin ancak matematik lisanını bilmekle anlaşılabileceğini ve bu dili öğrenemediğimiz sürece karanlık labirentlerde dolaşacağımızı iddia ederdi. 

Biraz daha geriye gidelim ve modern çağların temellerinin atılmaya başladığı Helenistik devre bir göz atalım. Size ünlü ressam Raphael’in, ‘Atina Akademisi’ tablosunu hatırlatmak isterim4. Bu şahane eserde özellikle iki şahsiyet öne çıkmaktadır: Platon ve Aristo.

Platon’un, Atina’da kurmuş olduğu akademi geleceğin, siyasilerini ve devlet adamlarını yetiştirmeyi hedeflemekteydi. Bu okulda öğretilen ana bilim dalı matematikti. Talebeler eğitimlerinin ilk on yılını sadece bu derse hasrederlerdi. Çünkü Platon’a göre, matematik, kişileri felsefeye, hür düşünceye yönlendirecek ilimdir. Onun sayesinde, açık seçik ve kesin mantık gelişecek, insanlar birbirlerini daha iyi anlayabileceklerdi. Siyaset arenalarında dahi, tabular, hurafeler veya demagojiler değil, yapıcı, yaratıcı, geleceğe yönelik fikir ve öneriler tartışılacaktı.

Platon’un akademisi tam 900 yıl yaşadı. MS 529’da Bizans İmparatoru Justinyanüs tarafından kapatıldı. Çünkü okulun varlığı, verdiği eğitim Justinyanüs’ün din esasına dayanan devlet yönetimi ile bağdaşmıyordu. Ünlü imparator kendini, Tanrı’nın yeryüzündeki temsilcisi ve vekili olarak ilan etmişti.

 Antik Yunan’ın en büyük üniversitesi olarak kabul edilen bu kurumun kapatılması, daha ilerde bazı tarihçiler tarafından Orta Çağ’ın başlangıç tarihi olarak kabul edilecektir.

Kaderin şu cilvesine bakınız ki Atina’da kapatılan okulun tüm hocaları zamanın Pers İmparatoru’nun (Sasaniler hanedanı hüküm sürmektedir) yanına sığınmışlardır. Beraberinde getirdikleri tüm kitaplar, Farsça ve Arapçaya çevrilmiş ve böylece Grek kültür ve medeniyeti Ortadoğu’ya yayılmaya tarihi başlamıştı.

 Bir anlamda MS 529 tarihi, Batı için karanlık çağın, ama İslam Dünyasının altın çağına yol açacak bir tarihi ifade eder. (Naima Al-Himsi, İbn-i Arabi, İbn-i Sina,Farabi gibi alimler  bu  altın çağın en önde gelen düşünürleridir. Ve tümü Platon’un öğretilerinin etkisi altında özgün eserler yaratmışlardır. )

https://www.salom.com.tr/arsiv/haber-95198-bilgi_paylastikca_artar.html

19 Ocak 2021 Salı

Ticaret düşüncesi

Ticaret düşüncesi 



Tweet dizisi

Sohbet

adlı kişiye yanıt olarak
Şehir felsefesinin temelinde ticaret düşüncesi vardır. Hz. Peygamber'in Medine'yi inşa ettiğinde kurduğu pazar da bunun kanıtıdır.
1
12
2 milyarlık Müslüman ve Türk dünyası bir zamanlar yönettikleri ticaret yollarında şimdi tüketici olarak yaşıyor. Geri kalmışlığın nedenini de "sanayisizlik" ile açıklıyorlar. Oysa bu nüfus birbiriyle bile ticaret yapmıyor.
2
14
İslâm iktisadı çalışmalarında konu "zekâtı toplasak dünyayı değiştiririz" perspektifiyle çalışılıyor. Oysa zekatın farz kılınması Medine'de olmuştur ve önce "Medine pazarı" kurulmuştur. Yani pazar kurmadan zekat emri gelmemiştir.
2
8
Türk ve İslâm dünyası daha ellerindeki malları dahi birbirinden alıp satmadıkları halde "sanayileşirsek dünyaya mal satarız" düşüncesiyle hareket etti. Sanayileşmek için de Batı'ya borçlandı. Böylece ürettiği malları Batı'ya satıp onların emtialarını almaya mahkûm kaldı.