Roma Hukuku; 3 devirde ve hep İSTANBUL'da yazılmıştır.
1. Justınianus'un (ö.565) hala Batı Avrupa’da ve diğer ülkelerde en etkili kalan katkısı; bugün modern devletlerde özel hukukun temeli olan Roma Hukuku, Justinianos'un emirleri ile o zaman Doğu Roma ülkesinde yürürlükte olan ama çok değişik dönemlerde ortaya koyulmuş kaideler ve kanunlara dayanan özel hukukun, tüm imparatorluk alanında tek düzen olarak bütün eski saf haliyle uygulanmasını sağlamak amacıyla yapılan çalışmalar olmuştur. I. Justinianos'un emri ile başlayan kanunlaştırma hareketi olan bu çalışmalar sonucu o zamana kadar uygulanan özel Roma Hukuku Corpus Iuris Civilis (529-534) adı verilen bir kanunlar külliyatı içinde toplanmıştır. 5 yılda hazırlanmıştır. Bu çalışma genellikle "Questor" (Sayıştay benzeri Roma merkezi devlet dairesi reisi olarak görevli Romalı devlet memuru) olan Tribonianus çabaları ile mümkün olmuştur. https://tr.wikipedia.org/wiki/I._Justinianos
2. I. Süleyman (Osmanlı Türkçesi: سلطان سليمان اول, Sultan Süleyman-ı Evvel; 6 Kasım 1494, Trabzon - 7 Eylül 1566, Zigetvar), Osmanlı İmparatorluğu'nun onuncu padişahı ve 89. İslam halifesi. Batıda Muhteşem Süleyman,[2][3]Doğuda ise adaletli yönetimine atfen Kanunî Sultan Süleyman (Osmanlı Türkçesi ile قانونى سلطان سليمان) olarak da bilinmektedir.
3. Mecelle (1868-1876) 8 yılda hazırlanmıştır; Ahmet Cevdet Paşa
“Avrupa kıt’asında en ibtidâ tedvin olunan kanunnâme, Roma kanunnâmesidir ki, şehr-i Kostantiniyye’de (İstanbul) bir cemiyet-i ilmiyye tarafından tertib ve tedvin olunmuş idi. Avrupa kanunnâmelerinin esâsıdır ve her tarafda meşhur ve muteberdir. Fakat Mecelle-i Ahkâm-i Adliyye’ye benzemez. Beynlerinde (aralarında) pek çok fark vardır. Çünki o, beş-altı kanunşinas zâtın marifetiyle yapılmıştı. Bu ise, beş-altı fakih zâtın marifetiyle vaz’-ı ilahî olan (Allah tarafından konulan) şeriat-ı garrâdan ahz ve iltikat edilmiştir (alınmıştır). " Ahmet Cevdet Paşa
Avrupa kanunşinaslarından olup bu kere Mecelle’yi mütâlaa ve Roma kanunnâmesiyle mukayese eden ve her ikisine dahi mücerred eser-i beşer (sadece birer insan eseri) nazarıyla bakan bir zât dedi ki:
‘Âlemde, cemiyyet-i ilmiyye vâsıtasıyla iki defa kanun yapıldı. İkisi de İstanbul’da oldu. İkincisi, tertibi ve intizamı ve mesâilinin (içindeki meselelerin) hüsn-i tensik ve irtibatı (güzel tertibi) hasebi ile evvelkiye çok müreccahtır ve fâikdir (üstün ve yeğdir). Beynlerindeki fark dahi insanın o asırdan bu asra kadar âlem-i medeniyette kaç adım atmış olduğuna bir mikyastır (ölçüdür).”
Kaynaklar:
1. Justınianus'un (ö.565) hala Batı Avrupa’da ve diğer ülkelerde en etkili kalan katkısı; bugün modern devletlerde özel hukukun temeli olan Roma Hukuku, Justinianos'un emirleri ile o zaman Doğu Roma ülkesinde yürürlükte olan ama çok değişik dönemlerde ortaya koyulmuş kaideler ve kanunlara dayanan özel hukukun, tüm imparatorluk alanında tek düzen olarak bütün eski saf haliyle uygulanmasını sağlamak amacıyla yapılan çalışmalar olmuştur. I. Justinianos'un emri ile başlayan kanunlaştırma hareketi olan bu çalışmalar sonucu o zamana kadar uygulanan özel Roma Hukuku Corpus Iuris Civilis (529-534) adı verilen bir kanunlar külliyatı içinde toplanmıştır. 5 yılda hazırlanmıştır. Bu çalışma genellikle "Questor" (Sayıştay benzeri Roma merkezi devlet dairesi reisi olarak görevli Romalı devlet memuru) olan Tribonianus çabaları ile mümkün olmuştur. https://tr.wikipedia.org/wiki/I._Justinianos
2. I. Süleyman (Osmanlı Türkçesi: سلطان سليمان اول, Sultan Süleyman-ı Evvel; 6 Kasım 1494, Trabzon - 7 Eylül 1566, Zigetvar), Osmanlı İmparatorluğu'nun onuncu padişahı ve 89. İslam halifesi. Batıda Muhteşem Süleyman,[2][3]Doğuda ise adaletli yönetimine atfen Kanunî Sultan Süleyman (Osmanlı Türkçesi ile قانونى سلطان سليمان) olarak da bilinmektedir.
3. Mecelle (1868-1876) 8 yılda hazırlanmıştır; Ahmet Cevdet Paşa
“Avrupa kıt’asında en ibtidâ tedvin olunan kanunnâme, Roma kanunnâmesidir ki, şehr-i Kostantiniyye’de (İstanbul) bir cemiyet-i ilmiyye tarafından tertib ve tedvin olunmuş idi. Avrupa kanunnâmelerinin esâsıdır ve her tarafda meşhur ve muteberdir. Fakat Mecelle-i Ahkâm-i Adliyye’ye benzemez. Beynlerinde (aralarında) pek çok fark vardır. Çünki o, beş-altı kanunşinas zâtın marifetiyle yapılmıştı. Bu ise, beş-altı fakih zâtın marifetiyle vaz’-ı ilahî olan (Allah tarafından konulan) şeriat-ı garrâdan ahz ve iltikat edilmiştir (alınmıştır). " Ahmet Cevdet Paşa
Avrupa kanunşinaslarından olup bu kere Mecelle’yi mütâlaa ve Roma kanunnâmesiyle mukayese eden ve her ikisine dahi mücerred eser-i beşer (sadece birer insan eseri) nazarıyla bakan bir zât dedi ki:
‘Âlemde, cemiyyet-i ilmiyye vâsıtasıyla iki defa kanun yapıldı. İkisi de İstanbul’da oldu. İkincisi, tertibi ve intizamı ve mesâilinin (içindeki meselelerin) hüsn-i tensik ve irtibatı (güzel tertibi) hasebi ile evvelkiye çok müreccahtır ve fâikdir (üstün ve yeğdir). Beynlerindeki fark dahi insanın o asırdan bu asra kadar âlem-i medeniyette kaç adım atmış olduğuna bir mikyastır (ölçüdür).”
Kaynaklar:
- Roma Hukukundan Modern Hukuka Sorumluluk, 1. Uluslararası Sempozyum 17-18 Ekim 2007 Kadir Has Üniversitesi-Marmara Üniversitesi, Hukuk Araştırmaları Dergisi, Sempozyum Özel Sayısı, İstanbul 2010.
- http://www.istanbulbarosu.org.tr/HaberDetay.aspx?ID=4150
- http://www.milliyet.com.tr/fatih-hakan-ve-roma-kayzeri/ilber-ortayli/pazar/yazardetay/03.06.2012/1548527/default.htm
- http://www.milliyet.com.tr/Arsiv.aspx?Keyword=%22roma-hukuku%22&aType=ArsivAramaSonuc&PAGE=1&AuthorID=104
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder