31 Aralık 2016 Cumartesi
İhsan Fazlıoğlu: İslam-Türk Felsefe-Bilim Tarihi
1000 yılı aşkın İslam-Türk Felsefe-Bilim Tarihinin, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait halihazırdaki kaynak ve envanter kısıtlarının aşılarak, ortaya çıkarılması yönünde, Prof Dr İhsan Fazlıoğlu 2014, 2015, 2016 yıllarında 3 kitap yayınlamıştır.
Muhtelif zamanlarda kaleme alınmış altı makaleden oluşan bu kitap işte bu soruların yanıtı için genel bir çerçeve çizmeye, bir kılavuz oluşturmaya çalışıyor.
Çizelgeler (Türk Felsefe-Bilim Tarihi'nin Seyir Defteri)
Selçuklu Osmanlı Çizgisi Felsefe Bilim Tarihi
Ancak biz burada bazı sahalara ilişkin, Selçuklu-Osmanlı çizgisinde hayat bulan felsefe-bilim tarihinin içeriğini geriye doğru ekteki şemalarla göstermeye çalıştık.
Elbette bu şemalar, henüz bilgin ve eser seviyesinde bile dökümü tam anlamıyla çıkartılmamış bir medeniyet için eksiktir.
Bu eksiklikler, ancak, bir tarih ve medeniyet perspektifi ile bir felsefe-bilim teorisi içerisinde olmak, yetiştikleri hayat küresinin muhtevası dikkate alınmak kaydıyla araştırmaların belirli bir mesafe kat etmesiyle tamamlanacaktır.
Çizelge Şemaları için bkz ss.111-121
Derin Yapı:
İslam medeniyetinde tarihi süreç içinde, siyasi iktidarların değişmesine karşın ulemanın yüklendiği bir ilmi süreklilik söz konusudur. Söz konusu ilmi süreklilik İslam medeniyetindeki hem hayat görüşü hem de dünya resmi kavramlarındaki sürekliliğin de temelini oluşturur.
Ancak derin-yapıdaki bu süreklilik, aynı zamanda nazari ve istidlali yöntemlerle üretilen kavram ve yargılardaki değişim ve oluşumların da nedenidir. Değişik zamanlarda kaleme alınan bu çalışma, hem İslam-Türk felsefe-bilim tarihindeki derin-yapının nazari ve istidlali kavram ve yargı uzayında yaşadığı değişim ve oluşumları tarihi bağlamı içinde ele alıyor, hem de gelecekte İslam hayat görüşü çanağında yeniden üretilecek felsefe-bilim bakış-açılarının nazari ve istidlali kavram ve yargı imkanlarına tarihi deneyimi yorumlayarak işaret ediyor.
Bir anlam varlığıdır insan; yeryüzünde de ancak anlamlandırabildiği ölçüde vardır. Anlamlandırmak ise büyük oranda çevremizde olup bitenleri açıklamak, çözümlemek ve anlamak-ile mümkündür.
Nazari Ufuk:
Bir anlam varlığıdır insan; yeryüzünde de ancak anlamlandırabildiği ölçüde vardır. Anlamlandırmak ise büyük oranda çevremizde olup bitenleri açıklamak, çözümlemek ve anlamak-ile mümkündür.
Açıklayamadığımız ve çözümleyemediğimiz olgu ve olayları anlayamayız; anlayamadıklarımızı da anlamlandıramayız; anlamlandıramadığımız içinde ad yani sınır koyamayız; sınır koyamadığımız içinde tanımlamayız; tanımlayamadığımız için de idrak edemeyiz, yani olgu ve olayları kendi süreçleri ve örüntüleri içinde yakalayamayız.
Her şey kendini bize müphem, belirsiz, puslu ve birbirine girgin, karışık bir biçimde verir; zihnimiz karışır aklımız dolaşır. Bu nedenle okuduklarımızı öğrenmek, öğrendiklerimizi düşünmek, düşündüklerimizi de bilmek zorundayız.
- (2014) Fazlıoğlu İ. , "Kayıp Halka: İslam-Türk Felsefe-Bilim Tarihinin Anlam Küresi", Papersense, 2014
- (2015) Fazlıoğlu İ. , "Derin Yapı, İslam-Türk Felsefe-Bilim Tarihinin Kavram Çerçevesi", Papersense, İSTANBUL, 2015
- (2016) Fazlıoğlu İ., "Nazari Ufuk: İslam-Türk Felsefe-Bilim Tarihinin Zihin Penceresi", İSTANBUL, 2016
Bu eserlerle Felsefe-Bilim Tarihimizin;
- Anlam Küresi,
- Kavram Çerçevesi,
- Zihin Penceresi
Eserlerde en çok referans verilen düşünürler de ayrıca aşağıda listelenmiştir.
..............................................................
İÇİNDEKİLER
Kayıp Halka: - Kayıp Halka. [“İçindekiler” için linkindeki sayfanın solundaki “ İç Sayfalara Gözat”ı lütfen tıklayınız.)
- Derin Yapı. [“İçindekiler” için linkindeki sayfanın solundaki “ İç Sayfalara Gözat”ı lütfen tıklayınız.)
- Bu topraklarda bizim mensup olduğumuz kültür nasıl bir nazarî düşünce tecrübesi yaşamıştır?
- Bu kültüre mensup insanlar ne düşünüyorlardı, nasıl düşünüyorlardı, niçin düşünüyorlardı?
- Başka bir deyişle, ne tür soru ve sorunlara sahiplerdi; dertleri ne idi; bu sorunları, dertleri nasıl kavramsallaştırıyorlardı; hangi yöntemleri kullanıyorlardı ve çözümlerini üretirken ne tür bir kendilik bilincinin içinde hareket ediyorlardı?
Muhtelif zamanlarda kaleme alınmış altı makaleden oluşan bu kitap işte bu soruların yanıtı için genel bir çerçeve çizmeye, bir kılavuz oluşturmaya çalışıyor.
Çizelgeler (Türk Felsefe-Bilim Tarihi'nin Seyir Defteri)
Selçuklu Osmanlı Çizgisi Felsefe Bilim Tarihi
- Kelami Çizgi
- Hikemi Meşşai Çizgi
- İrfan-i Nazari Çizgi
- İşraki Çizgi
- Riyazi Çizgi
Ancak biz burada bazı sahalara ilişkin, Selçuklu-Osmanlı çizgisinde hayat bulan felsefe-bilim tarihinin içeriğini geriye doğru ekteki şemalarla göstermeye çalıştık.
Elbette bu şemalar, henüz bilgin ve eser seviyesinde bile dökümü tam anlamıyla çıkartılmamış bir medeniyet için eksiktir.
Bu eksiklikler, ancak, bir tarih ve medeniyet perspektifi ile bir felsefe-bilim teorisi içerisinde olmak, yetiştikleri hayat küresinin muhtevası dikkate alınmak kaydıyla araştırmaların belirli bir mesafe kat etmesiyle tamamlanacaktır.
Çizelge Şemaları için bkz ss.111-121
Derin Yapı:
İslam medeniyetinde tarihi süreç içinde, siyasi iktidarların değişmesine karşın ulemanın yüklendiği bir ilmi süreklilik söz konusudur. Söz konusu ilmi süreklilik İslam medeniyetindeki hem hayat görüşü hem de dünya resmi kavramlarındaki sürekliliğin de temelini oluşturur.
Ancak derin-yapıdaki bu süreklilik, aynı zamanda nazari ve istidlali yöntemlerle üretilen kavram ve yargılardaki değişim ve oluşumların da nedenidir. Değişik zamanlarda kaleme alınan bu çalışma, hem İslam-Türk felsefe-bilim tarihindeki derin-yapının nazari ve istidlali kavram ve yargı uzayında yaşadığı değişim ve oluşumları tarihi bağlamı içinde ele alıyor, hem de gelecekte İslam hayat görüşü çanağında yeniden üretilecek felsefe-bilim bakış-açılarının nazari ve istidlali kavram ve yargı imkanlarına tarihi deneyimi yorumlayarak işaret ediyor.
Bir anlam varlığıdır insan; yeryüzünde de ancak anlamlandırabildiği ölçüde vardır. Anlamlandırmak ise büyük oranda çevremizde olup bitenleri açıklamak, çözümlemek ve anlamak-ile mümkündür.
Nazari Ufuk:
Bir anlam varlığıdır insan; yeryüzünde de ancak anlamlandırabildiği ölçüde vardır. Anlamlandırmak ise büyük oranda çevremizde olup bitenleri açıklamak, çözümlemek ve anlamak-ile mümkündür.
Açıklayamadığımız ve çözümleyemediğimiz olgu ve olayları anlayamayız; anlayamadıklarımızı da anlamlandıramayız; anlamlandıramadığımız içinde ad yani sınır koyamayız; sınır koyamadığımız içinde tanımlamayız; tanımlayamadığımız için de idrak edemeyiz, yani olgu ve olayları kendi süreçleri ve örüntüleri içinde yakalayamayız.
Her şey kendini bize müphem, belirsiz, puslu ve birbirine girgin, karışık bir biçimde verir; zihnimiz karışır aklımız dolaşır. Bu nedenle okuduklarımızı öğrenmek, öğrendiklerimizi düşünmek, düşündüklerimizi de bilmek zorundayız.
İhsan Fazlıoğlu: Kongre ve Sempozyumlar
http://mufiddergisi.blogspot.com.tr/2016/12/her-sey-mervde-basladi-turkistandan.html
Uluslararası Türk-İslâm Dünyasında Bilim ve Teknoloji Sempozyumu, İstanbul, Haziran 1994
Davetli Kongre ve Sempozyum Görevleri
Sahn-ı Semân’dan Dârülfünûn’a Osmanlı’da İlim ve Fikir Dünyası: Âlimler, Müesseseler ve Fikri Eserler Sempozyumu, Oturum Başkanı, , TÜRKIYE, 2015
Katıldığı Bilimsel Kongre / Sempozyum ve Bilimsel Toplantılar
Akıllı Türk Makul Tarih, , Şubat 2016
“Bilim Tarihi” Semineri, Karaman, Haziran 2016
İslam Temeddünü Üzerine Konuşmalar, İstanbul, Mart 2016
Tuzla Eğitim Yöneticileri Okuyor Kitap Sohbeti, , Mart 2016
Nesnelerin Yargı İçinde ‘Hakîkî’ Kuruluşu: Nefsu’l-emr Kavramı Çerçevesinde Bir İnceleme, İstanbul, Nisan 2016
Çelişmezlik Sarmalında Ahlak: Bilgi ile Eylem İlişkisi Zorunlu mudur?, Ankara, Mayıs 2016
Unesco 2016 Hoca Ahmet Yesevi Yılı Anısına Divan-ı Hikmet Sohbetleri-4, , Nisan 2016
Özneyi Yeniden Kurmak: Kişilik, Kimlik ve Kendilik Üzerine, Konya, Mart 2016
Önce Kim Buldu? Öncelik ve Kahramanlık Sarmalında Bilim Tarihi, Sakarya, Şubat 2016
Eleştirel Medeniyet Okumaları Seminerleri 4 Mart-29 Nisan, İstanbul, Mart 2016
Düş Görmek, Düşmek ve Düşünmek Arasında Tarih, İstanbul, Mayıs 2016
Kınalızâde Ali Efendi'nin Ahlâk-ı Alâ'î Adlı Eseri Ekseni Etrafında Kaymakam Adaylarıyla Sohbet, Ankara, Nisan 2016
Tarih Ontolojisi Üzerine Düşünceler, Uşak, Mart 2015
16. Yüzyılda Osmanlı’da Bilim, Oturum Başkanı, Sahn-ı Semân’dan Dârülfünûn’a Osmanlı’da İlim ve Fikir Dünyası: Âlimler, Müesseseler ve Fikri Eserler Sempozyumu, İstanbul, Aralık 2015
Ahlak-ı Alai Okumaları II, Ankara, Şubat 2015
Ahlak-ı Alai Okumaları III, Ankara, Mart 2015
Ahlak-ı Alai Okumaları VII, Ankara, Mayıs 2015
Science Teaching In Contemporary Islamic Societies, McGill Centre for Islam and Science (MCIS), Montréal, Ekim 2015
Felsefe öldü mü?, İstanbul, Mart 2015
Nokta-i Nazar Olarak Tarih, Erzincan, Nisan 2015
Ahlak-ı Alai Okumaları IV, Ankara, Mart 2015
Ahlak-ı Alai Okumaları V, Ankara, Nisan 2015
Ahlak-ı Alai Okumaları VI, Ankara, Nisan 2015
MEDENİYET OKUMALARI/ Arkaplan Bilgisi: Büyük Selçuklular Döneminde Düşünce Hayatı, İstanbul, Ekim 2015
Yeniden Mükellef ve Mesul İnsan: Günümüz Din Dilinin Eleştirisi, İstanbul, Mayıs 2015
Vardır Bir Hikmeti: Kalem ile Yazmak, Kitap ile Korumak, Ankara, Mayıs 2015
Kayıp Halka’nın İzinde: Bir Zihniyet Sorunu Olarak İslam-Türk Bilim Tarihi, Trabzon, Mayıs 2015
Eman ve İman” ile “Madde ve Mana”, “Neden ve Gerekçe: Tekvini ve İtibari Bilginin İdraki Üzerine, Köln, Haziran 2015
Akıl Yürütmek ile Gönül Yürütmek: İstidlal ve İstişhadin İzinde, Köln, Haziran 2015
Ahlaki Zorunluluğun İlkesi Nedir?, İstanbul, Eylül 2015
Tarihin Önünde Küçük Düşürülmek: Kendini Değillemenin Nedenleri Üzerine, , Ekim 2015
'Köti' Ile 'Ketü' Arasında: "Kötülük"Ün Ontolojisi Üzerine Düşünceler., İstanbul, Mart 2015
Ancak Anılar Anlarlar: Tarih, Hafıza ve Mekân üzerine bir soruşturma..., İstanbul, Nisan 2015
İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kaynağı Olarak "Bilgi", İstanbul, Nisan 2015
"BİZ'den Olmak Ne Demektir? Aidiyet ve Mensubiyet Açısından Bir İnceleme", İstanbul, Nisan 2015
Geçmişte Kendini Aramak, Tarihte Kendini Bulmak, Adapazarı, Nisan 2015
Osmanlı’da İlim ve Düşünce Hayatı Üzerine, , Mayıs 2015
Mahsus ile Makul Arasında: Kelam İlminin Felsefe-Bilim Tasavvuru, Rize, Mayıs 2015
Sosyal Bilimlere Giriş, İstanbul, Mayıs 2015
Aklî İlimlerde Dönemlendirme Sorunu, , Mayıs 2015
Düşünce Yola Düşünce: Eski ile Yeni Arasında Nasıl Bir İslam Düşüncesi, Adana, Nisan 2015
Medeniyet Okumaları Serisi-2 [12 Kasım 2015’den itibaren 15 günde bir], , Kasım 2015
Düşünce - Bilime Giriş [Dört ders], , , Ekim 2015
Düşünce-bilimin İlkeleri [Beş ders], , Ekim 2015
Akaide Giriş [Dört ders], , , Kasım 2015
Günümüz Din Dilinin Eleştirisi, Ankara, Aralık 2015
16. Yüzyılda Osmanlı’da Bilim, , Aralık 2015
Uluslararası Dâvud el-Kayserî Sempozyumu, Bursa, Mayıs 2015
Yeniden Mükellef ve Mesul İnsan: Günümüz Din Dilinin Eleştirisi, Köln, Haziran 2015
Ahlak-ı Alai Okumaları I, Ankara, Şubat 2015
Geçmişi ön-görmek, geleceği bilmek: Tarih, geçmiş midir, gelecek mi?, Zonguldak, Mart 2014
Sonuç ile süreç arasında: 'Gençlik' bir soru mu, bir yanıt mı?”, Gençlik Forumu: Aidiyet. Dönüşüm. Gelecek, Ankara, Mayıs 2014
Ne Yapmalı?: Yerli bir düşüncenin imkânı üzerine düşünceler…, İstanbul, Mayıs 2014
Gözel, öz'ün göze gelmesidir: Estetik'in varlık ilkesi olarak ferdiyet, İstanbul, Mayıs 2014
Amentü Şerhi ve Felsefi Bağlamı, İstanbul, Temmuz 2014
Hâfıza ile Tarih: Geçmişten Nasıl İbret Alınır?, Erzurum, Nisan 2014
Çağdaş DÜnya'da "Yardım Etmek": İyilik mi, İyelik mi? -"İnsan'ın Anlamı" Açısından Bir Belirleme-, İstanbul, Mart 2014
Klasik İslam Düşüncesi, İstanbul, Nisan 2014
Tasvîr, Tahkîk ve Tedkîk Açmazında Çağdaş İslâm Düşüncesi, Bursa, Şubat 2014
Sonuç ile süreç arasında: "Gençlik" bir soru mu bir yanıt mı?, Ankara, Mayıs 2014
İbn-i Haldun ve eseri Mukaddime, İstanbul, Nisan 2013
Dilbilimi Sohbetleri V: Osmanlı Entellektüel Tarihinde Dilin Kökeni Sorunu, İstanbul, Ocak 2013
Dinî Yargılar Tekvînî mi İtibarî mi: Kadim Tartışmaya Yeni Bir Yaklaşım, İstanbul, Nisan 2013
Gelenek mi Gelecek mi? İslâm Temeddününün istikâmeti ne olmalı?, İstanbul, Haziran 2013
‘Mevcûd’ ve ‘Subût’: İnsan ve toplum bilimlerinde nesne ve bilgi, Malatya, Eylül 2013
Felsefe-Bilim Tarihi’nde ‘Mahsûs’ ve ‘Makûl’ün Yeniden Yorumlanması [XIII-XVI. [Yüzyıllarda, Türkistân – İrân – Anadolu ortak kültür havzasında ne oldu?], Malatya, Eylül 2013
Orta- Asya –İran – Anadolu Astronomi Geleneğinin Kuruluşu: Şemseddin Haraki ve okulu”, Felsefe–Bilim Geleneğinin Kadim Kökleri: Türkmenistan ve Türkmen Kökenli Bilginler, Aşkabad, Eylül 2013
Faal Akıl Ölünce!: XIII. Yüzyıl Felsefe-Bilim Tarihi’nde Hakîkî(İnvisible) ile Zâhirî(Visible) İlişkisinin Yeniden Yorumlanması” [Açılış konuşması], Uluslararası 13. Yüzyıl’da Felsefe, Ankara, Kasım 2013
Felsefe-Bilim Tarihi Açısından İslâmî Hayat Görüşünün İlkeleri, Bulgaristan Cumhuriyeti, Müslümanlar Diyaneti, Başmüftülüğü, Sofya, Ekim 2013
‘Dilimiz, Dinimizdir’: Kendilik Bilinci’nin İnşâsında Dilin Yeri Nedir?, Karaman Belediyesi, Karaman, Kasım 2013
Hem Vahdet Hem Adalet Hem Mehabbet: Türk İslâm İdrâkinin İfâdesi Olarak Konya (1096-1350), Türkiye Yazarlar Birliği Konya Şubesi, Konya, Kasım 2013
Düşünce ile Eylem Arasında: Çağdaş İslâm Dünyası'nda Gerçeklik, Yüzleşme ve Temsîl, Türkiye Diyanet Vakfı Konferans Salonu , Ankara, Kasım 2013
XV. Yüzyıl’da Osmanlılarda Yeni Bir Bilim Anlayışı”, Türkiye ve Rusya Perspektifinden Günümüz Felsefe Sorunları, İstanbul, Ekim 2013
The Impact of the Maragha Mathematical-Astronomical School on the Anatolian Scientific Environment and Ibn Sartāq (d. [after] 1329-29)”, Maragha and its Scholars: The Intellectual Culture of Medieval Maragha, ca. 1250-1550, Workshop, German Oriental Institute, İstanbul, Kasım 2013
Cürcânî’nin ‘nefsü’l-emr’ Nazariyesi ve ‘Şerhu’l-Mevâkıf’ Örneğinde Matematik Bilimlere Uygulanması”, Klasik Sonrası Dönem İslâm Düşüncesinde Süreklilik ve Değişim: Seyyid Şerif Cürcânî Örneği Çalıştayı, Bilim ve Sanat Vakfı, Medeniyat Araştırmaları Merkezi, İstanbul, Kasım 2013
Ahlak Tekvini mi, İtibari mi?”, Ahlak’ın Temeli Üzerine Konuşmalar –II, İLEM , İstanbul, Ekim 2013
Felsefe-Bilim Tarihi”, 23 Ekim 2013’den itibaren her Çarşamba [8 Hafta], Ankara, Ekim 2013
Düşüncebilimin İlkeleri, İstanbul Bilimler Akademisi [İBA], [Her cumartesi: 4 Hafta], İstanbul, Ekim 2013
Geçmiş ile Gelecek'te Karşılaşmak: ‘Felsefe-Bilim Tarihi’ Örneğinde Bir Gelecek Tasavvuru Olarak Tarih, Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Ankara, Kasım 2013
Medeniyet Okumaları: İbn Haldun ve el-Mukaddime, İMÜ, Edebiyat Fakültesi, 5 hafta., İstanbul, Kasım 2013
Zorunluluk ile Süreklilik arasında: Medeniyet mi Temeddün mü?, Berlin, Aralık 2013
İslam Medeniyeti Üzerine Yeni Yaklaşımlar, İstanbul, Mayıs 2013
Tabiat ile Hayat: Mukaddime’ye mukaddemât (Metin ve Yorum eşliğinde İbn Haldûn Okumaları), Viyana, Mayıs 2013
Hayat Görüşü: Kelâmî bir yorum, Viyana, Mayıs 2013
'Anlam’ ile ‘Değer’: Hem Hakikî hem İtibârî bir temellendirme mümkün müdür?, Viyana, Mayıs 2013
Konu, yöntem ve amaç açısından ‘ilm’: Varlık, bilgi ve değer çanağında İslam-Osmanlı-Türk bilgi anlayışını anlamak , Viyana, Mayıs 2013
Felsefe, Tarih İlişkisi, Ankara, Haziran 2013
Ahlak Tekvini mi, İtibari mi?, İstanbul, Ekim 2013
"Sanayi Devrimi ve Aydınlanma Çağı'nda Osmanlı Entelektüel Hayatına Bir Bakış", SANAYİ DEVRİMİ, AYDINLANMA ÇAĞI VE OSMANLI, Wien, Mart 2013
Kadim nasıl takaddüm eder?, İstanbul, Şubat 2013
Kadim Nasıl Tekaddüm Eder?, Ankara, Şubat 2013
"Âlim olmadan tabib olmak mümkün mü?: Kanun’un felsefî arkaplanı üzerine bazı düşünceler", İbn Sina’nın el-Kanun fi’t-Tıbb’ının yayımlanışının 1000 Yılı [1013-2013], İstanbul, Mart 2013
“İslam Düşüncesinin Selçuklu ve Osmanlı Dönemi”, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Gençlik Hizmetleri, Gazali Okulu - İslam Düşüncesi Dersleri, Kocaeli, Mart 2013
Eski ile Yeni Arasında Üniversite Kavramı, İstanbul, Mart 2013
“İslam Düşüncesinin Selçuklu ve Osmanlı Dönemi”, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Gençlik Hizmetleri, Gazali Okulu - İslam Düşüncesi Dersleri, Kocaeli, Nisan 2013
Veri ile Model:Doğaya İlişkin Matematiksel Bilginin Ontolojisi=XIII-XV.yy Arası Tartışmalar, İstanbul, Aralık 2012
"Both real and mental: substantiation of ethical values in a modern world -Implementation of nafs al-amr theory to the Ethics-", İstanbul, Aralık 2012
Uluslararası Hint Mantığı ve İslam Mantığı Üzerine Çalışmalar Sempozyumu, İstanbul, Nisan 2012
Uluslararası Türk Kültürünün Gelişme Çağları II: X-XIII. Yüzyıllarda Merkezi Avrasya'dan Ön Asya'ya Yeni Açılımlar Dönemi Sempozyumu, Türkistan, Nisan 2012
Üç boyutlu bilginin mücessem temsili: Osmanlı ilim geleneği, İstanbul, Şubat 2012
Türkistan'dan Anadolu'ya Türk Felsefe-Bilim Tarihi'nin Seyir Defteri, İstanbul, Şubat 2012
Osmanlı Düşünce Tarihi Nasıl Ele Alınabilir, İstanbul, Mart 2012
Modern Dünya’da Bilgi ve Zihniyet, İstanbul, Mart 2012
İlim Geleneğimizde Şehir Algısı, Muğla, Mart 2012
Paradigma ile Perspektif Arasında Türk Düşünce Tarihi’ni Okumak, Muğla, Mart 2012
Türk Ocaklarının 100. Kuruluş yıldönümü etkinlikleri, Bolu, Mayıs 2012
Türk Kimliğinin Erimesi, İstanbul, Mayıs 2012
Manevî/İnsanî bilimler ile Fen/Doğa bilimlerinin nesne alanları ve bilgi yöntemleri üzerine felsefî bir çözümleme, , Ekim 2012
Metafiziğe durmak: Gazalî’nin kendi olma arayışının hakikî ve itibarî ilkeleri, Berlin, Aralık 2012
Bilgi’yi bilmek, kendini bilmek, ya nice okumak!, Berlin, Aralık 2012
Hem siyadet hem saadet: Taşköprülüzade’nin bilgi anlayışı üzerine düşünceler, Berlin, Aralık 2012
Çağdaş dünya’da erdemli olmak: Ahlak için üçüncü bir yol mümkün mü? , Berlin, Aralık 2012
İnsan’ı sorgulamak: İbn Sina, İbn Tufeyl ve İbn el-Nefis’in insan anlayışlarının karşılaştırmalı incelemesine bir giriş, Berlin, Aralık 2012
Putting Knowledge in Order: Sultan Mehmed’s Project of Judging Argumentations (Muhakemat), Norman/Oklahoma, Nisan 2012
Muslims Amidst the Tension of Critique and Conformity, Bielefeld, Nisan 2012
Iran-Turkey Historical-Civilizational Dialog, Tahran, Mayıs 2012
İslam Felsefe-Bilim Tarihi Okumaları, Saraybosna, Eylül 2012
Medeniyet Okumaları: Ahlak-i Alaî[Şubat-Haziran: Haftalık Seminer], İMU Edebiyat Fakültesi, Şubat 2012
Medeniyet Okumaları: Miftah el-saade ve misbah el-siyade [Her pazartesi], İMU Edebiyat Fakültesi, Kasım 2012
Uluslararası Molla Hüsrev Sempozyumu, Bursa, Ekim 2011
Graeco-Arabic Rationalism in Islamic Traditionalism: The Post-Classical Period (ca. 1200-1900 CE), St. Louis, Aralık 2011
Medeniyet Kavramının Felsefi Bir Tahlili, İstanbul, Aralık 2011
Waqfiyyas and the Rational Sceinces, Montreal, Mart 2010
Türkiye’de Felsefenin Geleneği ve Geleceği, İstanbul, Mart 2010
Hakikat ve İtibâr: Dış-Dünya'nın bilgisinin sınırı üzerine, İstanbul, Ekim 2010
Osmanlı Düşünce Tarihi Toplantıları: Ebussuud ve Düşünce Dünyası –I, İstanbul, Ağustos 2010
Değişen Dünya Değişen Tasavvur: Kanada'da İslam/Osmanlı Medeniyeti'nde Felsefe ve Bilim Tarihi Çalışmaları, İstanbul, Temmuz 2010
Uluslararası Hocazâde Sempozyumu, Bursa, Ekim 2010
Before Copernicus Workshop: The Cultures and Contexts of Scientific Learning in the Fifteenth Century, Montreal, Ağustos 2009
Before Copernicus Workshop: The Cultures and Contexts of Scientific Learning in the Fifteenth Century (with Jamil Ragep), Montreal, Ağustos 2009
Before Copernicus Workshop: The Cultures and Contexts of Scientific Learning in the Fifteenth Century, Montreal, Ağustos 2009
Mirzo Ulughbeg and His Contrubition to the Development of the World Science, Semerkant, Haziran 2009
Nous’tan Nefs’e İslam Felsefe-Bilim Tarihi’nin Kırılma Noktaları, İstanbul, Aralık 2009
Uluslararası Molla Fenarî Sempozyumu, Bursa, Aralık 2009
The “Rational Sciences in Islam” (RaSI) Database: Introduction and Preliminary Findings, Boston, Kasım 2009
Osmanlı Entelektüel Hayatının Genel Hatları, İstanbul, Aralık 2009
Işk imiş her ne var âlemde/İlim bir kîl ü kâl imiş ancak: Fuzulî Ne Demek İstedi?, İstanbul, Aralık 2009
Before Copernicus Workshop: The Cultures and Contexts of Scientific Learning in the Fifteenth Century (with Jamel Ragep), Montreal, Ağustos 2009
Türkiye'de/Türkçede Felsefe Üzerine Konuşmalar, İstanbul, Haziran 2009
Divan Toplantıları, İstanbul, Haziran 2009
XVIII. yy. Osmanlı Düşüncesinde Bunalım ve Arayış (II), İstanbul, Mayıs 2008
Vefatının 30. Yıldönümünde Osman Turan, İstanbul, Ocak 2008
İslam Düşünce Geleneğinin Oluşumunda Tasavvufun Yeri, İstanbul, Mart 2007
Balkanların Yazılmamış Tarihi, Üsküp, Aralık 2007
Before Copernicus: The Cultures and Contexts of Scientific Learning in the Fifteenth Century, Berlin, Ağustos 2007
IX. Mağrib Arap Matematik Tarihi Sempozyumu, Tipaza, Mayıs 2007
Birinci İktisat Tarihi Kongresi, İstanbul, Eylül 2007
Bilim ve Akıl, İstanbul, Aralık 2007
Ölümünün 350. Yıldönümünde Kâtip Çelebi, İstanbul, Kasım 2007
Şehir ve Medeniyet, İstanbul, Kasım 2007
Kazdağı Milli Parkı'nda Ekoloji Temelli Doğa Eğitimi, Balıkesir, Eylül 2007
Kazdağı Milli Parkı'nda Ekoloji Temelli Doğa Eğitimi, Balıkesir, Ağustos 2007
XV.y.y.’da İstanbul'da Doğa Felsefesi Çalışmaları, İstanbul, Ekim 2007
Before Copernicus, Berlin, Aralık 2006
XI. ve XVIII. Yüzyıllar İslam-Türk Medeniyeti ve Avrupa, İstanbul, Kasım 2006
Islamic Scientific Manuscripts Initiative, Berlin, Eylül 2006
Medeniyetler ve Dünya Düzenleri, İstanbul, Mayıs 2006
İki Kültür Arasındaki Ortak Noktalar: Şam’da İstanbul Kültür Günleri, Şam, Mayıs 2006
70. Ölüm Yıldönümünde Fatma Aliye, İstanbul, Aralık 2006
85. Vefat Yıldönümü Anısına Sait Halim Paşa ve Düşüncesi, İstanbul, Kasım 2006
Kazdağı Milli Parkı, Balıkesir, Çanakkale ve Çevresinde Ekoloji Temelli Doğa Eğitimi –IV, Balıkesir, Ağustos 2006
Kazdağı Milli Parkı, Balıkesir, Çanakkale ve Çevresinde Ekoloji Temelli Doğa Eğitimi –IV, Balıkesir, Eylül 2006
Erasmus Değişim Programı Semineri, İstanbul, Ocak 2006
70. Ölüm Yıldönümünde Fatma Aliye, İstanbul, Aralık 2006
Hatila Vadisi-Kaçkar Dağları Milli Parkının Bilimsel Eğitim Amaçlı Kullanımı-VII, Rize, Ağustos 2006
M. Fuad Köprülü ve Türk Düşüncesindeki Yeri, İstanbul, Mayıs 2006
İkinci Uluslararası Altın Orda ve Mirasçı Hanlıklar Konferansı, İstanbul, Nisan 2005
Before the Revolutions: Religions, Sciences&Politics in the Fifteenth Century, Berlin, Ocak 2005
Matematik Felsefesi Üzerine Araştırmalar-Çalışmalar: Dün-Bugün, İstanbul, Aralık 2005
Göğe Bakan Adam: Takiyüddin Rasıd’ın 420. Ölüm Yıldönümü, İstanbul, Kasım 2005
Kazdağı Milli Parkı’nın Bilimsel Amaçlı Kullanımı –III, Balıkesir, Eylül 2005
Kazdağı Milli Parkı’nın Bilimsel Amaçlı Kullanımı –III, Balıkesir, Ağustos 2005
Milli Parklarda Bilimsel Çevre Eğitimi-VI, Rize, Temmuz 2005
Alim Olmadan Tabib Olunabilir Mi?, İstanbul, Nisan 2005
From Medieval to Modern in the Islamic World, Chicago, Nisan 2004
Orta Asya’da İslam’ Uluslararası Sempozyumu, Oş, Mayıs 2004
Knowledge and Belief: Science, Philosophy, and Religion in the Fifteenth Century: Comparative Perspectives, Berlin, Temmuz 2004
Vefatı’nın 530. Yıldönümünde Ali Kuşçu’yu Anma Programı, İstanbul, Aralık 2004
Ali Kuşçu ve Salih Zeki Sempozyumu, İstanbul, Aralık 2004
Felsefe Atölyesi , İstanbul, Mayıs 2004
Earth and Sky: Astronomy and Geography in the Later Islamic Period, Michigan, Mart 2004
Kutadgubilig Felsefe-Bilim Konuşmaları, İstanbul, Mayıs 2003
İstanbul: Şehir ve Medeniyet Sempozyumu, İstanbul, Haziran 2003
Anadolu’da Matematik Bilimlerin Oluşumu (1071-1600), İstanbul, Nisan 2003
Sina Kabaağaç’ı Anma Toplantısı, İstanbul, Mayıs 2003
Kutadgubilig Felsefe-Bilim Konuşmaları, İstanbul, Kasım 2002
Dil, Kültür ve Çağdaşlaşma Sempozyumu, Ankara, Kasım 2002
Dün ve Bugün Osmanlı Araştırmaları Sempozyumu –Eleştiriler – Sorunlar – Teklifler , İstanbul, Şubat 2001
Türk Mantık Tarihi Nasıl İncelenebilir?, İstanbul, Şubat 2001
Medeniyet İçin Konuşmalar, İstanbul, Nisan 1998
Bir İsyân Ahlakçısı Nurettin Topçu Sempozyumu, İstanbul, Aralık 1998
II. Uluslararası Kültür Sempozyumu: Tabîb, Fakîh ve Filozof İbn en-Nefîs, Kuveyt, Kasım 1997
Uluslararası Dâvûd el-Kayserî Sempozyumu, Kayseri, Ekim 1997
Medeniyet İçin Konuşmalar, İstanbul, Mart 1997
Türkiye I. İslâm Düşüncesi Sempozyumu, istanbul, Ekim 1996
Ulusal Harran Sempozyumu, Urfa, Nisan 1995
Uluslararası Türk-İslâm Dünyasında Bilim ve Teknoloji Sempozyumu, İstanbul, Haziran 1994
Hakemli Kongre/Sempozyum Bildiri Kitaplarında Yer Alan Yayınlar
Fazlioğlu İ. , "Faal Akıl Ölünce!: Xiii. Yüzyıl Felsefe-Bilim Tarihi'Nde Hakîkî(İnvisible# Ile Zâhirî#Visible) İlişkisinin Yeniden Yorumlanması", Uluslararası 13. Yüzyılda Felsefe, ANKARA, TÜRKIYE, 16-17 Kasım 2013, pp.27-36
Fazlioğlu İ. , "Molla Hüsrev’In Astronomisi Üzerine Bazı Gözlemler: Risâle Fi Müşkilât El-Meşhûre Fi Ilm El-Hey’E", Uluslararası Molla Hüsrev Sempozyumu, Bursa, TÜRKIYE, 18-20 Kasım 2011, pp.77-103
Fazlioğlu İ. , "Evrenin Bir Merkezi Var Mıdır? Hocazâde'Nin Onto-Geometrik Bir Araştırması", Uluslararası Hocazâde Sempozyumu, TÜRKIYE, 22-24 Ekim 2010, pp.271-304
Fazlioğlu İ. , "İthâf’Tan Enmûzec’E Fetih’Ten Önce Osmanlı Ülkesi’Nde Matematik Bilimler", Uluslararası Molla Fenârî Sempozyumu, TÜRKIYE, 4-6 Aralık 2009 , pp.131-163
Fazlioğlu İ. , "Türk Felsefe-Bilim Tarihinin Seyir Defteri (Bir Ön Söz)", Dünden Bugüne Osmanlı Araştırmaları, Tespitler-Problemler-Teklifler, İSTANBUL, TÜRKİYE, 2007, ss.159-195
Fazlioğlu İ. , "Kelamî Doğa Felsefesinden Mekanik Doğa Felsefesine Giden Yol: Evren’In ‘Ara-Varlıklar’Dan Doğanın ‘Büyü’Den Arındırılması", XI. ve XVIII. Yüzyıllar İslam-Türk Medeniyeti ve Avrupa, Uluslararası Sempozyum, TÜRKIYE, 24-26 Kasım 2006, pp.109-110
Fazlioğlu İ. , "Kaynakları Ve Etkileri Açısından Aristoteles’In Sayı Tanımı", Navisalvia (Sina Kabaağaç’ı Anma Toplantısı 2003, İSTANBUL, TÜRKİYE, 2005, ss.104-112
Fazlioğlu İ. , "Osmanlı Döneminde Fen Bilimlerindeki Türkçe Telif Ve Tercüme Eserlerin Dil Bilincinin Oluşmasındaki Yeri Ve Önemi", Dil, Kültür ve Çagdaslasma, ANKARA, TÜRKİYE, 2003, ss.153-164
Fazlioğlu İ. , "Osmanlı Coğrafyasında İlmî Hayatın Teşekkülü Ve Dâvûd El-Kayserî (656-660/1258-1261-751/1350)", Uluslararası Dâvûd el-Kayserî Sempozyumu Tebliğleri, TÜRKIYE, 1998, pp.25-42
Fazlioğlu İ. , "Xivth-Century Muslim Mathematician Ibnu’L-Havvam And His Work Al-Fawaid Al-Bahaiyya Fi’L-Qawaid Al-Hisabiyya", XIXth International Congress of History of Science , ISPANYA, 22-29 Agustos 1993, pp.1-10
İhsan Fazlıoğlu: Videolar
Kedili Kütüphane 25. Bölüm Konuk İhsan Fazlıoğlu
kitapsever-ihsan fazlıoglu
Felsefe Tarih İlişkisi
İhsan Fazlıoğlu, Medeniyet Okumaları, Mukaddime-1
Divan-ı Hikmet Sohbeti 4 "Prof. Dr. İhsan Fazlıoğlu"
Fikirlerin Seyahati
Fikriyat ve Hissiyat
“Selçuklu Döneminde Felsefe –Bilim ve Konya Okulu”
- https://www.59saniye.com/ihsan-fazlioglu-gecmisi-yeniyle-koruyamazsan/
- https://www.59saniye.com/gerisini-gavurlar-calissin/
İslam Düşünce Atlası Projesi İslam Düşünce Atlası/Video
- Ali Kuşçu I İhsan Fazlıoğlu
- Dâvûd i Kayserî I İhsan Fazlıoğlu
- Muhyiddîn Kâfiyecî I İhsan Fazlıoğlu
- Ömer Hayyam I İhsan Fazlıoğlu
- Takîyüddin Rasid I İhsan Fazlıoğlu
- Taşköprülüzâde Ahmet I İhsan Fazlıoğlu
30 Aralık 2016 Cuma
Dimetoka, Cemil Meriç'in Baba'sının Doğduğu Rumeli Diyarı
https://en.wikipedia.org/wiki/Maritsa
http://www.distancefromto.net/
didimoticho to EDİRNE: 47 km..
DİDİMOTİCHO to Pazardzhik: 257 km
https://en.wikipedia.org/wiki/Didymoteicho
Cemil Meriç: 1916’da Reyhaniye’de (bugünkü Reyhanlı) dünyaya geldi. Balkan Savaşları sırasında Dimetoka’dan göçmüş bir ailenin çocuğu idi. Babası, Dimetoka’da hakimlik yapan Mahmut Niyazi Bey, annesi Zeynep Ziynet Hanım’dır. Babası Mahmut Niyazi Bey Antakya’da Ziraat Bankası Müdürlüğü ve mahkeme reisliği yapmıştır. Yedi yaşına kadar Antakya’da yaşayan Cemil Meriç, babasının memuriyetten ayrılması üzerine ailesi ile birlikte Reyhanlı’ya döndü. Reyhanlı Rüşdiyesi’nde ilkokulu bitirdikten sonra yeniden Antakya’ya gitti. Fransız idaresindeki şehirde Fransız eğitim sistemi uygulayan Antakya Sultanisi'nde okudu. Bu okulda iken gözlerinin 6 derece miyop olduğu anlaşıldı. İlk yazısı olan “Geç Kalmış Bir Muhasebe” başlıklı makalesi yerel Yenigün gazetesinde yayımlandı. On ikinci sınıftayken, milliyetçi tutumu, yayımlanan bir yazısı ve bu yazıda bazı hocalarını eleştirmesi yüzünden lise diplomasını alamadan okulu terk etmek zorunda kaldı. Lise öğrenimine devam etmek üzere İstanbul’daki Pertevniyal Lisesi'ne gitti. Bu sırada Nazım Hikmet ve Kerim Sadi başta olmak üzere dönemin solcu aydınlarıyla tanıştı. Kaynak: Vikipedi
Baba tarafi Rumelili
Ümit Meriç'in baba tarafi Rumelili. Meriç Irmagi'nin öte yakasindaki Dimetoka'dan. Dedesinin dedesi Dimetoka'da müftülük yapan Hafiz Idris Efendi. Dedesinin babasi Kaymak Ahmet Efendi tüccardir. Cemil Meriç'in babasi Mahmut Niyazi Bey Dimetoka'da hakimlik yaparken akrabasi Zeynep Ziynet Hanim'la evleniyor. Balkan Savaslari'nin yakici rüzgari Meriç ailesini, Hatay'a kadar sürükler. Cemil Meriç 1916'da Reyhanli'da dogdu. Yabanci Diller Yüksek Okulu'nu 1942'de bitiren Cemil Meriç, Cografya Ögretmeni Fevziye Mentes ile evlendi. Bu evlilikten Mahmut Ali ve Ümit Meriç dünyaya gelir. 16 Aralik 1946'da Zeynep Kamil Hastanesi'nde dogan Ümit Meriç'in ayagi ugurlu gelir. Cemil Meriç Edebiyat Fakültesi'nde Fransizca Okutmani olarak göreve baslamistir. http://www.enfal.de/gun23.htm
1877 Babası Mahmut Niyazi Bey'in yaklaşık doğum tarihi.
1912 Balkan Harbi sırasında ailesi Yunanistan/Dimetoka'dan Hatay'a göç eder.
http://www.haberler.com/cemil-meric/biyografisi/
balkanpazar dimetoka https://www.google.com.tr/webhp?sourceid=chrome-instant&ion=1&espv=2&ie=UTF-8#q=balkanpazar%20dimetoka
uşşaki dergahları http://www.ussaki.com/v2/dimetokada-ussaki-dergahlari/
unutulan osmanlı başkenti dimetoka http://medyaburada.com/unutulan-osmanli-baskenti-dimetoka/
bektasi tekkeleri giritten kibrisa kadar uzanir. Hatta dimetoka dergahindan surulen dervisler kibris ve girit'e gonderilirmis
Dimetoka Seyyid Ali Tekkesi bölgenin önemini ortaya koyuyor. Yunanistan bu açıdan (Alevi/Bektaşi) diğer Balkan ülkeleri gibi
Balkanlar'da Osmanlı'dan önce Peçenek Türkleri vardı. Hristiyan olanların bir kısmı Müslüman oldu. Dimetoka örneği: https://twitter.com/TrakyaBalkan/status/654745860933181440
1913: Meriç'in solundaki mavili bölge 2.Balkan Savaşı sonrası Osmanlı'da kaldı (Dimetoka dahil) ama Bulgarlara hediye etti İTC
https://twitter.com/TrakyaBalkan
Dimetoka Maddesi; İslam Ansiklopedisi
http://www.tdvia.org/dia/
Şeyh Bedreddin https://tr.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eeyh_Bedreddin
Şeyh Bedreddin, Edirne yakınlarında ve Karaağaç ile Dimetoka arasında kalan Samona kalesinde doğduğundan kendisi Samavna kadısıoğlu diye tanınmıştır.
Samona Köyü http://www.edirnekirkpinar.com/tr/yazi/5-projeler/39-dijitallestirme-projesi
http://www.haber10.com/fotogaleri/spor/boyle_kirkpinar_gormediniz-491947?#image-16
Bedreddin'in Abdulaziz adındaki dedesi Selçuklu sultanlarısoyundanmış ve Hafız Ali'nin anlattığına güre Osmanlılar Rumeli'yi istilaya başladıklarında katıldığı Dimetoka savaşında şehit düşmüş. Abdulaziz'in oğlu İsrail, Dimetoka Rum beyinin kızıyla evlenmiş ve 1357-1359 yılları arasında, Melek adı verilen bu kadından Bedreddin dünyaya gelmiştir Bedreddin Mahmud'un doğum yeri, Edirne yakınlarında bugün Yunanistan'da bulunan Karaağaç-Dimetoka arasında bulunan Simavna (Samona) kalesidir. Babası burada kadılık gürevinde bulunduğundan, Simavna Kadısıoğlu Şeyh Bedreddin adıyla tanınmıştır. http://www.ismailkaygusuz.com/419/550/355-355.html
Şeyh Bedrettin’in Hayatı Şeyh Bedrettin 1358-1359 yıllarında Edirne yakınlarında Karaağaç ile Dimetoka arasında bulunan Samona’da doğdu. Babası İsrail, Simavna Kadısı olduğu için bu adla anılmaktadır. Fakat sonradan tam bir yakıştırmadan ibaret olan Kütahya’nın Simav ilçesine bağlanarak Bedrettin-i Simavi adıyla anılmaya başlanmıştır. Babası İsrail, Samona(Simavna)’nın hem kadısı hem kale komutanı, annesi ise Dimetoka Kalesi Rum Beyi’nin kızı olup sonradan Müslüman olan Melek Hatundu. https://alevikutuphanesi.wordpress.com/tag/seyh-bedrettin-isyani-seyh-bedrettinin-hayati/
KIRKPINAR GÜREŞLERİ’NİN HALKBİLİMSEL AÇIDAN İNCELENMESİ MEHMET DERVİŞOĞLU dspace.trakya.edu.tr/jspui/bitstream/1/1439/1/0099800.pdf
Tarihi süreç dâhilinde Süleyman Paşa’dan sonra Rumeli’nin fethiyle Şehzade Murat vazifelendirildi. Edirne’yi almak isteyen Şehzade Murat ve arkadaşları bu uğurda stratejik öneme sahip kaleleri bir bir almaya başladılar.1361’de Edirne fethedildi. (Osmanlı Tarihi, 2005: 167) Edirne’nin fethinden sonra Şehzade Murat, şehit olan arkadaşlarının anısına bugün Yunanistan’da kalan Samona’da Kırkpınar Güreşlerini başlatmıştır.
Bununla ilgili de tarihi bir kaynakta güreşlerin yapıldığı Samona Köyü’nün ismi “Semaviyye” olarak bizzat geçmektedir. Bu belge Dimetoka'nın fethinde bulunmuş olan beylerden İsrail Bey'in oğlu, Simavna Kadısıoğlu Şeyh Bedreddin Mahmut’un torunu, Halil'in yazmış olduğu manzum tarihdir.
Şah Süleyman ile yidi kişiler,
Keştî ile Rum iline geçtiler.
Gazi Ece, Gazi İsrail biri,
Gazi Abdülmü'min ol şeh-i ceri.
Bir dahi vardı Hacı İlbiği,
Rum iline oldı bunlar il beği
…
Az zeman içinde çok itdi fütuh,
50 Oruç Bey’in yazdığına göre, Süleyman Paşa’nın ve Umur Bey vefat ettikten sonra dahi Rumeli’ne
yapılan savaşlarda gayb ehline görünmüşlerdir. (Öztürk, 2007: 21)
167
Sonra atdan düşdi itdi rûh.
Ruhına rahmet anun iy din eri,
Bolayır'da kodılar ol serveri.
Gazi Hünkâr geçdi ol şâh yiriııe,
Memleket ahd-eyledi her birine.
…
Bir nice günler seğirdim kıldılar,
Dimetoka'nın yöresin aldılar.
…
Ahd ü peyman ile Dimetoka'yı,
Aluban zâbt-itdi H a c ı İ1biği.
Pes Tekur giriceğiz ol dem ele,
Gazi İsrail dahi girdi yola.
İçlerinde Gazi İsrail ki var,
Ol asırda âlim idi iy yâr.
Taksim itdi cümleye çoğın azın,
Kendü-çün alıkodı Bân'ın kızın.
Virdi adını Melek kaazi'l-kuzat,
Toğdı Mahmud nâm oğıl melek-sıfat.
Yidi yüz altmış'da toğırıışdı lamam,
Olmamışken Edrene Dârü's-selâm.
…
Turdığı kal'a Semâviyye idi,
Kimsesini kendüye ev eyledi.
Anda toğdı oğlu (ol) Mahmud nam,
Anun içün ol ârâ oldı makam.
Mezraa kıldı Semâviyye köyün,
Cebe cevşenle çıkuban ol hemin.
Sürdürirdi çift tâ ahşamadek,
Çok hatarla öyle çekerdi emek.
Feth olunca Edrine ol dem iy yâr,
168
Şehre girdi gelüben ol şehriyar.” (Kahraman, 1997: 13-14)
Tüm bunlardan başka efsanenin tarihle ilişkisini kanıtlayan belgeler arasında 1901 tarihli Edirne Salnamesi’nde bahsedilen Selim Mezarı ve Kırkpınar Çeşmesi vardır. Selim Mezarı diye anılan yer Kırkpınar’da şehit olan iki yiğitten biri olan Selim Pehlivan’ın mezarı, Kırkpınar Çeşmesi’de kaynayan ırmağın suyu olabilir. Ya da burada dikkat etmemiz gereken husus, Türklerin ırmak sözcüğünü kullandığı anlamlardır. Şöyle ki; bizim bugün kullandığımız pınar kelimesinin kökü Oğuz Türklerine dayanmaktadır. Bunu Divan-ı Lügat’it Türk’te ve Dede Korkut’ta görmemiz mümkündür. Pınar kelimesi, 17. Yüzyıla kadar çeşme kelimesiyle beraber kullanılagelmiştir. Bununla ilgili Bahattin Ögel Türk Mitolojisi isimli eserinin 2. Cildinde şunları söylemektedir.
“ 15. Yüzyıl Anadolu kaynaklarında görülen kuyu kazmak, pınar akıtmak anlayışı da bizim bildiğimiz pınar, su gözü, göze değildir. Pınar akıtma bir çeşme olsa gerektir. “(Ögel, 1995: 362)
Bu açıklamaları göz önüne aldığımızda 17. Yüzyıldan önceki bir tarihle ilişkilendirilen efsaneye konu olan pınarların ya da pınarın, çeşme kelimesiyle karşılanmış olabileceğini düşünmek yanlış olmaz ki, Kırkpınar Çeşmesi51 diye 1901 Salnamesi’nde bahsedilmektedir.
Kırkpınar Efsanesi etrafında oluşan Efsanelerde ismi geçen Kızıl Deli’de gerçek bir şahsiyettir. Prof. Dr. Ömer Lütfü Barkan “Kolenizatör Türk Dervişleri” isimli kitabında Deli Kızıl Sultan’ın Yunanistan’ın Dimetoka Şehri’nde türbe ve dergahının bulunduğunu yazmaktadır. Bugün bu türbe Sofular’a bağlı, Ruşanlar ve Babalar Köyü arasında bulunmaktadır. Ayrıca Dimetoka’nın hemen yanından akan çayın ismi Deli Kızıl Sultan Deresi’dir. (Delice, 2006: 51)
Dimetoka
2. beyazıtın dogum yeridir ayrıca bektasi dergahlari ile un salmıstır
kısa bir donem osmanli imparatorlugu baskenti de olmustur.
yunanistanın evros vilayetinde, türkiyeye 2,5 kilometre uzaklıktaki trakya kenti. icinden kızıldeli nehri akmaktadır.
1351 yılında murat hudavendigar doneminde fethedilip turklerin avrupadaki ilk baskenti olmustur.
birinci balkan savasında bulgarlar tarafından isgal edilen kent daha sonra istanbul antlasmasıyla tekrar osmanlıya verilmistir. ancak almanyanın istegi uzerine 1914 te bulgaristana hediye edilmistir. 27 kasım 1919 da neuilly barıs antlasmasıyla yunanistana bırakılan kent, 1941-1945 arası nazi isgali yasamıstır.
halen az sayıda batı trakya turk*unun yasadıgı kentte yunanistanın 3 muftulugunden biri bulunmaktadır. (bkz: muftuluk sorunu)
kentte cami, hamam gibi bir cok osmanlı eseri bulunmaktadır.
pazarkule sınır kapısından 40 km kadar güneydedir.
türkiye sınırında bir yunan kasabasıdır.
şehrin en dikkat çekici yanı eski kalenin olduğu bölgedir. eski kaleye çıkarken uzun yıllar osmanlı egemenliğinde kalmış olmanın etkisini gayet net hissedersiniz. eski sokaklar, cumbalı, ahşap evler ve camiler etrafınızı sarar. iki tane cami vardır. biri halen kullanımda olan bir mahalle camisidir. diğeri isi gayet heybetli bir camidir. ancak bu cami ibadete açık değildir. minaresinin üst kısmı yıkılmış, çöken tavanı ise sonradan bir şekilde kapatılmıştır.
dimetoka kalesine çıkıldığında, koca ovanın ortasında nasıl bu kadar büyük bir kaya kütlesi olur diye sorar insan kendi kendine. eki dimetoka yerleşimi işte bu devasa kaya üzerin ekurulmuştur. kale meriç ovası ve dünyanın doğu yanına hakim bir şekilde yükselir. etkileyicidir. kaleden bakınca yıllarca osmanlı hanedanının ikinci adresinin dimetoka olması hiç şaşırtıcı gelmez insana.
kalenin bazı surları ve bazı binaların kalıntıları halen ayaktadır.
30 km güneyinde sofulu kasabası vardır.
cemil meriç'in ailesinin hatay'dan önce yaşadığı yerin ismi.
isveç kralı demirbaş karl'ın iltica yıllarında ikamet ettirildiği yer.
batı trakya'da bir şehir. fazla irredentalist hayallere sahip değilim. ama ne zaman bu şehrin adı geçse içim bir cız eder, dimetoka'nın türkiye'de olmadığına hayıflanırım. dünya savaşında yanımızda savaşa girsinler diye kendi elimizle 1915'te bulgarlara hediye ettiğimiz tarihi osmanlı şehridir dimetoka, edirne'nin mütemmim cüzüdür. bugün ise yunanistan'ın bir parçası.
lozan müzakereleri sırasında da türkiye dimetoka'nın iadesi için kastırmış, ancak ingiltere'nin türklere meriç nehrinin ötesinde zırnık koklatmama konusundaki kararlılığı karşısında geri basmak zorunda kalmıştır.
i. murad döneminde fethedildiği 1361 yılından, londra antlaşması gereğince bulgaristan'a bırakıldığı 1913 yılına kadar yaklaşık 552 yıl osmanlı kenti olmuş şehir. edirne'deki eski saray inşa edilirken 5 yıl boyunca i. murad tarafından fiilen başkent olarak kullanılmıştır. bu nedenle dar's saltanat adıyla anılmıştır. i. murad'ın oğlu yıldırım bayezid'in doğum yeridir.
fetret döneminde, musa çelebi'nin hükûmet merkezi olmuştur.
Kaynak: EkşiSözlük
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)